FOKKENBERG UTRECHT GEWEERMAKER.
Als instrumentmaker heb ik hem slechts 1 maal gevonden. In het boek - Bijdrage der instrumentmakerskunst 1950 Rooseboom - In dit boek worden veel instrumentmakers genoemd waarbij een aantal die in tweede helft van de 18e eeuw gevestigd zijn in Utrecht. Is er over deze Utrechtse vakmensen veel informatie, bij Fokkenberg wordt slechts vermeld; - Zijn signatuur J.D.Fokkenberg komt voor op een microscoop -.
Van door FOKKENBERG gesigneerde wapens zijn mij 5 stuks bekend. De 3 die ik U hier laat zien en verder 1x in het Nationaal Militair Museum (objectnummer 013299 ) en 1x uit de collectie Visser ( Catalogus Nr.749 ) nu in het Rijksmuseum Amsterdam.
In een boek, te vinden in GOOGLE Books, "Pommersche Geschichte 1865" wordt vermeld dat gevonden is in een afgebroken huis Fischstrasse 43 Berlijn een pistool onder de haan gemerkt Fokken Berg UTRECHT. Het pistool is gemerkt boven op de loop, E29 I.N.D.
Op meerdere plaatsen is het wapen van Utrecht ingeslagen. Op de duimplaat staat "Germaniae Inferioris". Het is de Romijns naam voor een stukje zuid Nederland. Het afgebroken huis is bewoond geweest door C.G.R. Gesterbing. Een naam die niets oplevert. Hij is overleden in 1802.
Jan Dirk Fokkenberg komt uit een familie van handwerkslieden, goud en zilversmeden.
In de catalogus 1928 van het Centraal Museum in Utrecht worden vermeld op de gildeplaten van de goudsmeden, 3409 Fockenberch anno 1664 en 3410 Fokkenbergh Andries Hendrik 1704. en Samuel Fokkenberg 1740.
Heer der Neue Stockel 1978 deel 1 Blz.381 vermeld Fokkenberg Andries Hendrik Utrecht/NL 1727 Qo5. Q05 is de informatie van Ir.R.T.W.Kempers.
Het boek Hartmans Dutch Gunmakers from the 15th to the 20th century uit 2006 vermeld het zelfde.
Andries Hendrik Fokkenberg wordt ook genoemd als roermaker.
1785 FOKKENBERG LEVERT WAPENS AAN BRIELLE (DEN BRIEL)
De Pistolen.
Op de foto hierboven 2 Fokkenberg pistolen. De bovenste wordt hier als eerste besproken. De onderste later in dit artikel. |
Lang 43 cm. Loop 26cm. Kaliber 18mm. |
Het vuursteenslot van het Franse type M.1777 met ringhaan en koperen pan. Op het slot FoKKenberg á Utrecht. |
Het Pistool uit de geweerfabriek Culemborg. |
De gelijkenis met het Culemborgse Cavalerie pistool is erg groot.
Dit pistool is uit de tijd dat David Maritz (1799-1809 ) directeur was van de Kuilenburgse geweerfabriek.
Het wordt ook wel, naar mijn mening onjuist, omschreven als M.1807.
In de decreten van zijne majesteit de koning 1808-1810 worden vermeld de nieuwe wapens van het model M.1807. Het cavalerie pistool wordt daar aangegeven met halve lade.
Hoewel het Fokkenberg pistool gelijk is van model zijn er toch enige verschillen.
Het hout rond de loopstaart is model gestoken. Dit komt veel voor bij de (Officier) geweren van het NL model rond 1785 (revolutietijd). |
De onderkant. |
Het kan bijna niet anders of het pistool is gemaakt bij de Kuilenburgse Geweerfabriek. |
Jan Dirk Fokkenberg nam actief deel aan de bezigheden van de Utrechtse patriotten.
Hij wordt vermeld in de brochure gedateerd MCCLXXXIV (1784) "Naamen der tegenwoordige leden van het genootschap ter beoefening en aanmoediging van den Burger Wapenhandel onder de zinspreuk Pro Patria et Libertate te Utrecht ". Als gewoon lid.
Als contribuerend lid word vermeld D.v.Fokkenberg. (vader?).
UTRECHT KOOPT NIEUWE WAPENS IN 1783.
Met het opnieuw activeren van de stedelijke Schutterijen ontdekt ook Utrecht dat hun materiaal erg verouderd is, er is geen fatsoenlijk geweer meer te vinden.
De stad gaat tot actie over en gaat vernieuwen.
Op 1 juni 1783 wordt er een contract opgemaakt bij de Notaris Cornelis Arnold Duker.
Sponton 1783 Handvoetboog |
Ze worden besteld bij Thone armurier te Amsterdam en hij moet in 2 maanden geleverd hebben.
Voor de stad Utrecht zijn, als commissarissen van de Burger Krijgsraad, aanwezig Paulus Henricus Justus Ivoij lid Vroedschapsraad in de stad Utrecht en Otto Dirk Gordon.
De geweren moeten voorzien zijn van stalen laadstokken en kratsers. Gemonteerd met koperen banden. 3 kantige bajonetten met hun (lederen) schede met koperen beslag. Rood lederen cordonnen (geweerriemen) met koperen knoopjes. Op het geweer een koperen plaatje (duimplaat) waarop gegraveerd UTRECHT en de letter der compagnie en het nummer der manschappen.
De schutterij compagnieën zijn per wijk ingedeeld.
B=Bloedkuil.
F=Fortuin.
H=Handvoetboog (als op de sponton hiernaast).
O=Oranjestam.
P=Papenvaandel.
Pe=Pekstokken.
T=Turkije.
Z=Zwarte knechten.
2000 Patroontassen met hun blikken bussen en witte lederen draagband.
2000 Korte Sabels met koperen handgrepen en lederen schedes. De schedes met koper beslag. Porte Eépee van wit leder met koperen sloten.
Op de kling van de sabel zal het wapen der stad Utrecht gegraveerd zijn als ook de letter der Compagnie en het nummer van de manschap.
100 Hellebaarden voor de Sergeanten waarop gegraveerd het wapen der stad Utrecht en de letter der Compagnie.
65 Spontons voor de Heren Officieren waar op gegraveerd het wapen van de stad Utrecht.
Het leerwerk wordt ondergebracht bij Andres en Holtkamp uit Arnhem in samenwerking met Pieter van Solingen, Zadelmaker te Utrecht.
De 2000 sabels zullen wel door Thone in Solingen besteld zijn. Dat doet ook de geweerfabriek Culemborg. Rond 1795 is dat bij J.Peres.
Jan Dirk van Fokkenberg wordt nog ingeschakeld bij het afhandelen van de betaling.
Wilt U dit en verdere contracten lezen, zoek op ARCHIEF UTRECHT op de naam Thone of Fokkenberg archieven-notariële akten. Zoekt U op WAPENS dan vindt u ook contracten rond 1700 van nog meer Utrechtse geweermakers.
1631 van Solingen.
1688 Coster.
1703 Penterman.
1703 van Wyck.
1713 Droogbrood.
1727 Lasonder.
Het zijn niet de eerste de beste burgers van Utrecht die zich committeren aan dit plan.
Een aantal aanvoerders worden hier vermeld.
P.P.J.Ondaatje.
J.van Lidt de Jeude.
Ook winkelier Fokkenberg is lid van het genootschap "Pro Patria et Libertate".
Zij zijn ook hard nodig, Al was het maar om de massa te vormen die de eisen van patriotten moesten forceren.
80 tot 100 man.
En Jan Dirk Fokkenberg is lid van het patriottistische genootschap.
Hij heeft verstand van wapens en kan ze leveren.
Relaties, vriendjes, hoe moet je het noemen?
Zo gaat het nu eenmaal.
En als hij dan toch mag leveren, dan maakt hij er wat van.
Het wordt kwaliteit met de nieuwe schuinstaande koperen kruitpan
en de ringhaan. (Frans 1777).
Met de komst van de Pruisen in 1787 is de revolutie voorbij. De patriotten zijn de pineut.
Toch heeft Jan Dirk Fokkenberg zijn nering moeten beëindigen of in ieder geval moeten
beperken.
Ook in dat jaar krijgt hij het verzoek tot levering van 50 geweren voor 1000.-- gulden uit Wijk bij Duurstede. ( Jaarboek OUD UTRECHT 2011 Blz.152.) 20 gulden per stuk is duur. Culemborg en dat is toch ook niet de goedkoopste, levert voor 13-14 gulden.
In particulier bezit is een geweer gesigneerd FOKKENBERG Utrecht. Herkomst, 't Oude Hof te Bergen NH.
Foto omstreeks 1920. Links en rechts voor het hek is een kanonsloop ingegraven.
Volgens de overlevering met de renovatie in 1851-52 is het geweer gevonden samen met 4 andere. Allen van gelijk model divers gesigneerd en voorzien van bajonet. De pompstokken ontbreken. De geweren zijn terechtgekomen in museum 't Sterkenhuis in Bergen NH. Een geweer is naar het Nationaal Militair Museum gegaan en het Fokkenberg geweer is door ruil, in particulier bezit gekomen.
Het zal alles te maken hebben met de slag om Bergen in 1799.
Het Fokkenberg geweer.
Lang, 141cm. Loop,102cm. Caliber ca.17mm.
In tegenstelling met het pistool heeft dit geweer nog het oud Hollandse vuursteenslot. De signering is identiek aan het pistool. Het geweer is van het slankere type, vergelijkbaar met de Officiers geweren uit die tijd. Waarschijnlijk Schutterij. In het slot gemerkt PN
De voorband een geheel met de doorlopende strip naar de volgende loopband met kordonbeugel. De laadstok is een latere toevoeging.
De tegenplaat.
De trekkerbeugel.
De kolfplaat met het Nummer N 457.
Al het beslag is in messing.
In het hout aan de zijkant 573.
De Engels/Russische invasie in Noord Holland in 1799 zal hoogst waarschijnlijk te maken hebben met deze vondst.
Plotseling moet de Bataafse Republiek letterlijk ,,In Het Geweer" komen om zijn grondgebied te verdedigen. Daarmee wordt ook alles uit de kast gehaald. Waarom dan gevonden met bajonet maar zonder laadstok? Ze zullen in de strijd of op de vlucht, gevechtsklaar met bajonet, maar in paniek ergens achtergelaten zijn. De laadstok? Daar heeft niemand meer aan gedacht. De bajonet? Ja, die zat erop.
Meer lezen over de Engels/Russische invasie in Noord Holland in 1799,
VOORWAARDS BATAVEN van Geert van Uythoven, de Moeite waard.
De bevrijding door de Fransen maakt Dirk Fokkenberg in 1795 dan wel mee, de bevrijding van het Franse juk, eind 1813 beleeft hij niet meer. Dirk is overleden in 1812 68 jaar oud.
Het pistool in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg objectnummer 013299
is identiek met uitzondering van de pompstok, hier vast aan het pistool.
Spijtig genoeg is er binnen de museale organisaties in Nederland nooit aandacht besteed om zoveel mogelijk
Afbeeldingen uit de tijd helpen natuurlijk ook. ARNOLDUS LAMME (1771-1856) heeft een aantal interessante tekeningen nagelaten.
Afbeeldingen uit de tijd helpen natuurlijk ook. ARNOLDUS LAMME (1771-1856) heeft een aantal interessante tekeningen nagelaten.
Pistool no.2. De onderste op de eerste foto.
De lange veren van de kolfkap , de voorband, de tegenplaat en de halfronde (minder ruim) trekkerbeugel, alles doet denken aan het culemborgse pistool rond 1790.
Diverse gegevens.
1e Echtgenote Anna Cornelia Stouw. 1760-1791. Getrouwd 1780.
2e Echtgenote getrouwd eind 1794, Anna Geertruid Voogd Anna is overleden in 1834
20-11-1747 Dirk Fokkenberg (Vader?) koopt huis
Op 19-05-1783 en 07-06-1784 en 09-06-1784 adverteert hij in de Nederlandsche Courant, - Bij J.van Fokkenberg (onze Jan of Johan Dirk) tot Utrecht worden gemaakt alle soorten van BRANDSPUITEN enz.-
Rond 1796 levert Fokkenberg ijzeren staven t.b.v. Lopen aan de Culemborgse Geweerfabriek.
Als Jan Dirk in 1812 overlijdt zet zijn Vouw Anna Voogd de zaak voort als de weduwe Fokkenberg.
In 1821 wordt in advertenties vermeld - de weduwe Fokkenberg Pijman & Co.
In 1893 maakt A.E.Grolman deze prent. =Het huis van de firma Fokkenberg & Pijman en Co. Op de voorgrond de afrit naar de kade van de Oude Gracht die er nog steeds is.
De firmanaam wed.Fokkenberg is bijzonder lang gebruikt.
Hun belangrijkste handel is ijzerwaren en kolen.
Blog vinden.
Andere blogs. Kopieeer onderstaande https links in Google.
Tomson geweermaker Rotterdam, Luik.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html
Thone Amsterdam.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/amsterdam-geweermakers.html
van Knapen Utrecht fa, Mansvelt.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/van-knapen-geweermakers-in-utrecht.html
Delincee Amsterdam
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermakers-amsterdam.html
Tomson Rotterdam Luik.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html
Erttel Amsterdam.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermaker-erttel-172728-dresden-1794.html
Culemborg geweerfabriek.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2022/05/geweerfabriek-culemborg.html
Ketland Kinsbergen.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2018/09/donderbus-pistool-ketland-admiraal-van.html
Cleerens sabel.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2017/11/generaal-majoor-jbcleerens-en-zijn.html
Orde van de Unie Napoleon Degen
.https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/degen-orde-van-de-unie-lodewijk.html
Geweren Pistolen divers.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/van-gumster-geweren-pistolen-sabels.html
Sabels Degens Staatse leger.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/03/garde-cavalerie-sabel-uit-de-tijd-van.html
Theater Sabel Degens Maskerade.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/02/antieke-wapens-sabel-dolk-degen-zwaard.html
Wapenmakers Knoops Stok Rotterdam.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/10/a.html
Degens.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-wapens-blanke-wapens.html
Klingen met datum Nederland.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-blanke-wapens-in-nederland.html
Hollandse Brigade te Wight 1799-1802.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/09/engelse-of-britse-sabels-in-nederlandse.html
HET ERESABEL VAN KAPER KAPITEIN JARRY Vlissingen uit 1782
https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/08/blog-post.html
Verzameling kinder wapens.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2021/10/degens-en-geweren-voor-kinderen-en.html
Aislabie pistolen zilver.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2020/12/zeldzame-set-antieke-duelleerspistolen.html
Sabel Denemarken Napoleon.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/12/sabel-denemarken-en-noorwegen-1789-1814.html
Marine Sabels Degens Pistolen.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/01/nederlandse-marine-sabels.html
Sabel M.1912 Nederlandse SS.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/08/het-wandelsabel-m1912-als-officiers.html
Nederlands Indie Donderbus Atjeh. Geweer. Padri geweer.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/02/vuursteen-geweer-uit-nederlands-indie.html
Günther Dordrecht. Winkelier in wapens. Sabel.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/politie-sabel-gunther-dordrecht.html
Utrechtse Patriotten 1783-1795 en als Vluchtelingen in Noord Frankrijk.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/patriotten-en-vluchtelingen-1783-1795.html
Fokkenberg Utrecht
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/fokkenberg-uit-utrecht-een-winkelier-in.html
SNAPHAAN GEWEREN UIT MAROKKO JEZAIL, KABYLA, MOUKHALA, AFEDALI.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/jezail-kabyle-moukhala-snaphaan-geweer.html
British sword Pattern 1803. In dienst van Nederland en Oranje. Koning Willem II.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/10/peninsular-war-sword.html
Marechaussee of Gendarmerie Pistool M.1801.
Door David Maritz en L.Droixhe
https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/marechaussee-of-gendarmerie-pistool-m.html
Dutch flintlock pistols. Nederlandse Cavalerie Pistolen rond 1750.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/antique-weapons-nederlandse-antieke.html
Heeft U extra gegevens, opmerkingen etc. hoor ik dat graag van U.
wjmschaatsenberg@hotmail.com
Al mijn Blogs vinden.
Google, Blog Schaatsenberg
Of voor de andere serie
Google, Blog Schaatsenberg Theater.
Gevonden, gebruik de mogelijkheden op de zwarte balk bovenaan.
Daar zijbalk aangeklikt vindt U meer.
Of met de curser naar de zijkant rechts bovenaan de Blz. voor vertalen of archief.
Vragen? Mail wjmschaatsenberg@hotmail.com Geen enkel probleem ik doe altijd mijn best om antwoord te geven.
Find all my Blogs.Google, Blog Schaatsenberg
Or for the other series Google, Blog Schaatsenberg Theater.
Found, use the options on the black bar at the top.Click on the sidebar there and you will
find more. Or with the cursor to the side at the top right of the page. for translation or
archive.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------