Antieke Nederlandse Marine wapens.
Nederlandse Marine Sabels en Ponjaards.
Dutch navy sword collection.
Marine wapens
januari 2019.
Nederlandse Marine sabels, daar is wel het e.e.a. over te vertellen. De modellen van het Koninkrijk der Nederlanden zijn redelijk bekent. Daarvoor wordt het wat lastiger.
Het is natuurlijk een fantastische hobby ANTIEKE WAPENS verzamelen. Mooi in uiterlijk en techniek en bijzonder als er ook nog een leuke historische herkomst aan vast zit. Waar en wanneer en waarvoor werden ze gebruikt?
Tijdlijn.
Republiek der zeven verenigde Nederlanden 1588-1795.
Bataafse Republiek 1795-1806.
Koninkrijk Holland 1806-1810.
Franse tijd 1810-1814.
Koninkrijk der Nederlanden 1815-heden.
Hoe kom je er aan?
Prachtig als er al een stuk binnen de familie is, een beter begin kan je haast niet wensen. Geen interesse, wordt het weggeven of verkopen. VASTLEGGEN DIE GEGEVENS! En doorgeven.
Aankopen.
Daar zijn verschillende wegen voor. Beurzen, Antiquairs, Veilingen en verkoop sites op het Internet. Bij dat laatste denk ik in Nederland eerst aan MARKTPLAATS. Daarbij is er iets vreemds aan de hand, MARKTPLAATS heeft een lage status met als gevolg dat we daar niet een normale of redelijke prijs willen betalen.
Voorbeeld; Op Marktplaats wordt op een Officierssabel M1912 € 150.-- geboden. Geen kosten. Op CATAWIKI € 225.-- daar komt 9% bij. Op een veiling ook € 225.-- en daar komt 29% bovenop. Het wordt nog erger, de verkoper levert den ook nog 15% tot 20% in. En nog erger, niet aan jou verkocht en dat is een van de meest spijtige elementen in het verzamelen, spijt van niet gekocht. Door valse emoties en verkeerde zuinigheid is het helaas jouw neus voorbij gegaan.
Nieuw. in 2023
Een Nederlandse Adelborsten degen begin 19e eeuw met een heel interessante herkomst.
De kleinzoon van P. (Pieter) Forbes Wels (1896-1974) Cavalerie Officier en schrijver van het boekje De Nederlandse CAVALERIE uitgegeven door van Dishoeck in 1963 is gaan opruimen en daar zijn een aantal sabels bij zoals de M 1852. M. 1912 en de Cavalerie M.1895. Infanterie M.1897 + 2 kindersabels Cavalerie M 1895.
Aan enkele zit een label waarop staat , deels gedrukt deels geschreven,
P. Forbes Wels Inspecteur der Generale staf. Benoordehoutseweg 94. (Den Haag).
Ze zijn in slechte staat. Hebben jarenlang in een schuur gelegen waardoor de ijzeren gevesten en schedes flink door het vocht (roest) zijn aangetast.
Er is een Degen bij die mijn bijzondere interesse heeft en waar ik verder onderzoek naar mag doen.
Wat zijn comportementboeken? Comportementboeken zijn registers waarin de Kweekschool voor de Zeevaart te Amsterdam de vorderingen bijhoudt van de leerlingen tijdens hun verblijf op de school. Het woord comportement komt uit het Frans en is te vertalen met: 'gedrag, wijze waarop je de wereld tegemoet treedt'.
Archief van het Vaderlandsch Fonds ter Aanmoediging van 's Lands Zeedienst (Kweekschool voor de Zeevaart) :
In die Comportementboeken komt ook Marcus Wels voor. Ouders overleden komt hij in 1809 oud 15jaar, op deze kweekschool voor de Zeevaart in Amstardam.
Marcus Wels (1794-1865) zoon van Pieter Albertszoon Wels (1756-?) en Maria Verburgh (?-1799). gehuwd (?) met Maatje Wilhelmina Cars (1801-1869) ..
Deze past totaal niet bij de andere sabels. Past niet bij de Cavalerie historie van de Familie Forbes Wels. Dit is Marine.
Een kleine maat 76,5 cm. lang. Een Marine degen net na 1800. Waar moet die geplaatst worden? Het wordt een duik in de stamboom.
Met die stamboom ga ik U verder niet lastigvallen want die schiet zoveel kanten op dat en ik ben wel wat gewend, je er duizelig van wordt. Dus het wordt concentreren op een Marine Officier uit die tijd en die is er.
Het wordt Forbes Wels. En dat is veroorzaakt door Pieter Wels (1826-1887).
Pieter Forbes Wels (1826 - 1887) Bron Archieven.nl
Pieter Forbes Wels overleed op 61 jarige leeftijd te Vlissingen
Hij is Gemeente Secretaris in Vlissingen en weet dus wat schrijven is en geeft met die aanvraag tot samenvoeging (1885) blijk van historisch bewustzijn.
Pieter is een zoon van Marcus Wels (1794-1865). Marcus een heuse Marine Officier met de juiste leeftijd.
Er is al eerder een bewijs van een relatie tussen de familie Forbus en Wels.
Begin ik met Isaac Forbus 1740-1807 Vlissingen en schipper van beroep. Hij heeft een dochter Magdalena (1770-1819). Zij trouwt met Daniel Cars 1766-1834.
Marcus Wels Getrouwd met Wilhelmina Cars een dochter van Daniel Cars, laat een advertentie zetten bij het overlijden van zijn Schoonvader.
Dit overlijdensbericht uit 1834 wordt onderschreven door M.Wels (1794-1865) Luitenant ter zee 1e klasse en ridder MWO
De degen zal van Pieters vader geweest zijn, Marcus Wels. Marcus Wels geboren in 1794 en Luitenant ter Zee in 1824. Eerst baby in de Franse tijd, Als 15 jarige weesjongen naar De Kweekschool voor de Zeevaart in Amstardam. Jongeman 19-20jaar bij de bevrijding. Op naar de Marine en daar stappen maken in je carrière.
Carrière Marcus Wels. Bron, Archieven.nl
Marcus Wels werd op 17 maart 1794 geboren in Rotterdam. Hij was een zoon van Pieter Wels en Marie Voorburgh. Op 17 april 1820? huwde hij Wilhelmina Cars.
In 1849 trad Wels toe tot de gemeenteraad van Vlissingen. Tot wanneer
hij deze functie heeft vervuld is onduidelijk. Wel heeft hij in die
hoedanigheid in 1863 nog een aanschrijven ontvangen aangaande het
oprichten van een 'Nationaal Gedenkteeken November 1813'. Marcus Wels
ontving meerdere militaire onderscheidingen. Hij was onder andere Ridder
in de Militaire Willems-Orde, drager van de St. Helena medaille en
Ridder in de Leopold orde.
Marcus Wels is in 1865 in Vlissingen overleden.
Degen van Marcus Wels als adelborst bij de NL. Marine 1814-1818.
Lang 75,5cm. Kling 63,5cm x 2cm. Schede zwart leer met messing banden lang 66cm. Greep ivoor.
De kling heeft aan beide zijden tot halverwegen de punt graveringen en heeft donkere oxidatievlekken.
Minimale resten van vergulding. waarschijnlijk is het koper door de familie in de loop der jaren flink gepoetst.
De ivoren greep heeft een scheur (nu gelijmd) ontstaan door oxidatie (uitzetten) v.d. angel.
Van de voorbeugel was het bovenste deel verdwenen, nu hersteld.
Van de schede lag de onderste bsnd (voet) er los bij, is hersteld.
Blanke (militaire) wapens worden rond 1800 ook volop geleverd door Schimmelbusch in Nederland waar zij goede handelcontacten hebben. Van deze grote familie Schimmelbusch fabrikanten/handelaren uit Solingen kom je tegen A.S.B. =Abraham en zijn broers I.S.B. = Johannes 1741-1816 en B.S.B. = Benjamin 1749-1826. Maar Solingen zit vol met dit soort handelaren en fabrikanten. Eeuwenlang wordt daar dit handwerk al bedreven. Er wordt onderling getrouwd. Er wordt soms samengewerkt en maatschappen opgericht. Het is niet zo dat deze Heren, of Dames, want ook weduwen zetten soms het bedrijf voort, zelf acter de smeedhamer of slijpsteen stonden. daar waren de arbeiders voor.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Een verhaal hoe een verzamelaar kan tobben met determinatie.
OPGELOST ! juli 2020. Of hoe een mens in onze tijd kan tobben.
Het heeft even geduurd maar na bijna 50 jaar is het land van gebruik mij nu bekend.
GRIEKENLAND of het HELLEENSE KONINKRIJK.
Aan het eind van het verhaal over dit ,, Onbekend Marinesabel " vertel ik er meer over.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wat ik wel weet is dat van dit Marinesabel er een aantal exemplaren in Nederlandse collecties aanwezig zijn en op buitenlandse sites ze niet of nauwelijks te vinden zijn.
Hoe komt dat?
Hoe en waarom is dit Marinesabel in Nederland gekomen?
Lang 94cm. en 99cm. Kling, 86cm. en 81cm. Verchroomd en met diep decor. Schede 87cm. en 82cm. Zwart leer.
De greep bekleed met wit roggehuid met 7 groeven waarin 3 getwiste draden. Alle metalen delen verguld.
Alles heeft een Engels aanzien De kom is gelijk aan het Britse Navy Sword M.1827.
Maar die kroon, dat is geen Britse kroon. Het zou een Nederlandse kroon kunnen zijn en zo is het begonnen.
In 1971 begint mijn interesse voor antieke wapens. Een broer van mijn schoonmoeder heeft er een aantal antieke vuurwapens in zijn woonkamer hangen. Ik vind het machtig interessant. Dat wil ik ook.
In 1974 koop ik een klein partijtje (percussie revolvers) maar er zitten ook 2 sabels bij. Een Nederlandse M.1912 en deze Marine. De onderste op de foto hierboven Ik heb dan nog geen interesse in sabels, weet er niets van maar denk toch, een Nederlands Marine Sabel. Zo gaat hij ook in de verkoop. Snel verkocht. De koper wil hem sparen en betalen in termijnen. Dat gebeurt keurig al zie ik zijn enthousiasme afnemen. Ik vraag "heb je er niet zoveel zin meer in?" Dat klopt. "Wil je er liever van afzien?" Dat klopt ook en de koop wordt teruggedraaid.
Het decor op de kling is volledig vergelijkbaar met die op de Nederlandse Marinesabel M. 1843 waarvan de meeste nog een kling hebben zonder decor en de M.1882.
Ook hier het onklare anker en de (Nederlandse) kroon.
Het fabrieksmerk van Carl Eickhorn in Solingen.
De fabriek is opgericht in 1865 en dit logo zou in gebruik zijn sinds 1911 maar wordt meestal geplaatst in de periode 1921-1933
In augustus 1981 gaat de fabriek failliet.
In de zomer van 1984 bezoek ik het Marine Museum in Den Helder.
Toen kwam je nog binnen in een voorzaal (Hal) en daar hangt, hoog aan de wand links een grote vitrine met Nederlandse Marine sabels. Hoera! Dit sabel hangt er ook in. Het tekstbordje vermeld M.1874.
Ik schrijf het museum aan met de vraag of zij iets meer weten over dit model M.1874 en de herkomst ervan. Via de Directeur W.G.M.H. Canisius, hij denkt aan Keizerlijke Marine M.1874 waarbij dit model heel dicht in de buurt komt maar de kroon mist boven het anker en een licht gebogen kling heeft en een ivoren greep, krijg ik bericht van de Heer J.P. Puype. Hij meldt, = Zeker niet Nederlands. Dat kaarsrechte model komt men eigenlijk alleen in Engeland (soms, niet altijd) en in Zweden tegen en persoonlijk hou ik het op dat laatstgenoemde land =.
Wat niet boven water komt is, hoe en wanneer is het sabel in het Marinemuseum (geopend in 1962) in den Helder gekomen. Daarover zijn geen gegevens bijgehouden.
IJsland 1918-1944 mogelijk maritieme kustwacht.
Griekenland.
Denemarken.
Opvallend is hier de sabelkwast op dit moderne Deens Marinesabel, gelijk aan de sabelkwast van het bovenste sabel op de eerste foto.
Het wordt nog ingewikkelder. Op Ebay wordt deze sabelkwast aangeboden door een Griekse handelaar als Grieks.
 |
In mei 2010 koop ik via Marktplaats een 2e exemplaar en daar zit een verhaal bij.
De verkoopster heeft hem van haar overleden Vader D.H. Vrugt geb.13-02-1922, overleden 06-09-2008. Dirk Hendrik Vrugt ontloopt de Duitse bezetting 1940-1945. Of hij direct na 10 mei 1940 nog uit Nederland is weggekomen of al op zee zat is mij niet bekend.
Hij wordt een van de vaak anonieme helden die binnen de koopvaardij de volle 5 oorlogsjaren door varen.
18jaar en in opleiding als Machinist.
Op 15 juni 1942 wordt hij vermeld op de bemanningslijst van het 4188brt. metende vrachtschip 'DE EEMLAND" van de Koninklijke Hollandsche Lloyd aangekomen in New York. De Eemland was op 23 mei 1942 vertrokken uit Liverpool.
Dirk wordt dan vermeld als 4th. engineer 2 jaar in dienst zijnde.
De Kapitein is de 53jarige Jan Gomes.
De lijst vermeld Total Cruw 49 all alive.
Het zijn 25 Nederlanders, 16 Chinezen en 8 Britten waaronder 2 gunners wat aangeeft dat er een kanon aan boord is. Het grootste deel van de Chinezen wordt omschreven als Fireman en gaat in New York van boord.
18 jaar jong en dan direct in een oorlog op zee die dramatisch genoemd mag worden.
Lees; Geschiedenis van de Nederlandse Koopvaardij in de tweede wereldoorlog door K.W.L. Bezemer. (3 delen)
Waarin gedetailleerd verslag wordt gedaan over verloren gegane koopvaardijschepen, hoe, wanneer enz. De EEMLAND komt hierin niet voor.
Of Dirk de volle 5 jaar aan boord van de Eemland gebleven is weet ik niet. Het zou goed kunnen dat de bemanning in tact gebleven is. In ieder geval komt de Eemland begin september 1945, onder Kapitein Gomes weer terug in Amsterdam.
DE EEMLAND. (foto) heeft de 5 jaar overleefd
en heeft in geallieerde dienst 53 konvooien gevaren.
Twee maal was de vijandelijke torpedo wel erg dicht bij. Op weg naar West Afrika suist er een torpedo vlak voor de boeg langs en treft een Engels schip. Kapitein Gomes geeft direct het bevel "volle kracht vooruit". Even later volgt een 2e torpedo, die gaat achterlangs en treft een Amerikaans schip.
Hoe dan ook, de jonge Dirk heeft het e.e.a. meegemaakt. Angstig moet het geweest zijn daar onder in de machinekamer. Je ziet niets maar hoort van alles. Het moet een hels kabaal geweest zijn.
Dirk is niet ongeschonden uit die oorlog gekomen. Zijn dochter verteld dat Vader soms gillend ''s -nachts wakker werd. Tegenwoordig zouden we het PTSS noemen.
Bij het sabel stuurt zij nog een souvenir uit haar Vaders oorlogstijd op. Het is een kleine Engelse handelsvlag 75 X 38cm.
Na de oorlog krijgt Dirk van een Officier (Gomes?) de sabel. Het moet een blijk van waardering geweest zijn. Een compliment voor de samenwerking.
maart 2011.
Ik bespreek het sabel met Ger Hof. hij denkt aan Pruisische Marine (Koninklijk en niet Keizerlijk)
het is dan een koninklijke Pruisische kroon.
augustus 2010. Deze Belgische handelaar zit wel erg hoog in de boom met zijn aanbod op Ebay.
Inmiddels heb ik zo'n 6 of 7 exemplaren zien langskomen via Marktplaats of in een Nederlandse verzameling.Geen ontdekkingen uit het buitenland,
Nog steeds ben ik van mening, ook al zitten we wereldwijd op het internet, dat een groot percentage van antieke wapens plaatselijk circuleert. Belangrijk en ook heel interessant, is het om iets te weten van de herkomst. ALTIJD VRAGEN!
Hardop denken.
Mensen in gelijke beroepsgroepen voelen vaak, als zij elkaar ontmoeten, een onderlinge verbondenheid. Voor zeevarenden is dat extra sterk.
Zo is het heel gewoon als zee officieren elkaar uitnodigen op hun schip. Of voor een etentje in een soos aan de wal. Er worden dan regelmatig souvenirs of herinnering cadeaus uitgewisseld.
Kan het zo zijn, dat in de oorlogstijd, een Nederlandse kapitein is te gast bij een collega in een neutrale haven (IJsland) en krijgt daar een Marine sabel ten geschenke als aandenken.
Niet ondenkbaar.
Al met al, ik weet nog steeds niet hoe dit sabel te plaatsen. Weet U het? Heeft U ideeën? Heeft U er een in Uw familie of collectie? Ik hoor het graag van U wjmschaatsenberg@hotmail.com
OPGELOST!
Griekse Marinesabel uit de periode v/h Helleens Koninkrijk.
Blijft natuurlijk dat het frappant is dat er een aantal in Nederlandse collecties zijn.
Ben ik weer eens op het internet aan het zoeken kom ik op Ebay een Grieks Marinesabel tegen waarbij de handelaar vermeld -Uit 1980- .
 |
| Bijschrift toevoegen |
 |
| Bijschrift toevoegen |
Wat ontbreekt is de kroon op het anker en dat geeft aanleiding om eens in de Griekse geschiedenis te duiken.
Ik kan het U aanraden want die geschiedenis gaat niet over rozen.
1832-1862 Otto I. Dan tot 1913 George I. 1913-1917 Constantijn I. 1917-1920 Alexander. 1922-1923 weer Constantijn.
1924-1935 2e Helleense Republiek. 1935 George II. Hij gaat in ballingschap 1941-1946. In 1947 overleden. 1947 Paul I. 1964 Constantijn II. In 1967 wordt hij verbannen. 1973-heden Republiek.
Nog even gezocht in het Grieks, (Google vertalen) en daar kom ik bij een handelaar een volkomen identiek exemplaar tegen, met kroon, voor € 900.--.
Excuus aan alle verzamelaars, heb ik en mogelijk andere ook, lang op het verkeerde been gestaan.
Eichhorn zal een aantal koninklijke Griekse Marinesabels (met kroon) op voorraad hebben liggen (1924) die bij een republiek niet meer gewenst zijn. Als ik de logo kenners moet geloven zou dat na 1924 kunnen zijn. Zij worden opgeruimd tijdens de 2e Helleense republiek (1924-1935) en komen in Nederland terecht.
Marine ponjaards, dolk. Navy dagger, dirk.
Puype (Blanke Wapens 1980 Blz.18) schrijft, ontstaan rond 1770 in Engeland en populair geworden in de Franse tijd.Op Puype Blz.81 is er een foto zoals er een aantal geëxposeerd zijn in het Schaapvaart Museum Amsterdam in 1978.
 |
Die dolk ontwikkelt zich tot een modieus onderdeel van het Marine Uniform en in het bijzonder voor de Marine Kadetten. (Adelborsten).
In de Britse literatuur wordt er onderscheid gemaakt tussen Dagger en Dirk.
De Dirk is de langere versie, te vergelijken met de Hartsvanger.
Benoemd naar hun positie aan boord heet de Adelborst in Engeland Midschipsman.
N.L. Geschiedenis Marine opleiding.
Zoals overal, de kinderen worden in de praktijk opgeleid aan boord. Meestal uit de hogere kringen en vaak met of onder een familielid Officier.In de tweede helft van de 18e eeuw ontstaan er ook opleidingen aan de wal op particulier initiatief.
Goed voorbeeld is De Kweekschool voor de Zeevaart in Amsterdam. 1785-2000.
De Marine begint zelf met opleiding aan de wal;
1802 Hellevoetsluis Fregat Eurodice. 12 t/m 16 jaar.
1805 Feijenoord Rotterdam. In 1807 ca. 60 Kadets en Elèves.
1830 Medemblik. 14-18 jaar.
1854 Den Helder.
Internationaal is de Marine Ponjaard als status en rangonderscheiding in veel landen populair geworden. De variatie is dan ook groot en hoe ouder, hoe onzekerder over de herkomst.
Voor mij is een houvast, herkomst van de Nederlandse markt.
De ervaring leert, zeker voor de komst van het internet, dat veel heel plaatselijk circuleert.
DUS, ALTIJD VRAGEN NAAR DE HERKOMST.
 |
| Zes ponjaards uit een particuliere verzameling |
 |
Hij staat erbij maar ik vraag mij af of het wel Marine is.
Er zijn geen specifieke kenmerken die daar op wijzen.
Herkomst Nederland, periode 1810-1830.
 |
2. Wel met Marine kenmerken is deze ponjaard. (Dirk).
De Dolfijntjes aan de uiteinden van de pareerstang.
Lang, 64cm. Kling 51cm. breed 2,5cm Pijlhoogte 1cm. De kling is een typische hartvangers kling met resten van gravering waaronder een rennend zwijn. Herkomst inboedel Friesland. Periode rond 1790. €375.--
 |
3. Lang,36,5cm. Kling 26cm. breed 2cm.
Schede 27,5cm. Ketting 90cm.
Herkomst militaria verzamelbeurs Houten.
Uit een oude van alles wat militaire verzameling.
Volgens de jonge verkoper, de spullen zijn van zijn Vader, is het een Franse ponjaard.
 |
Opvallend is de volkomen gelijke greepknop als No.1. Met de leeuwenkop en de vergelijkbare zwarte greepplaatjes.
 |
Vasthoudend aan mijn suggestie dat antieke objecten vaak verhandeld worden binnen een beperkt gebied, de volgende betiteling. NEDERLANDSE MARINE PONJAARD periode 1805-1820.
Motivatie, Nederlandse markt. Klaar anker zonder kroon. Die wordt ook nog gebruikt op Nederlandse Marine sabels uit die periode. Bij de zeeofficiersdegen M.1824 verschijnt voor het eerst de kroon boven de ankers.
4. Nederlandse Marine Ponjaard door J.B.Busch.
 |
De schede heeft een binnen bekleding van leer.
 |
Greep, gedraaid ivoor uit twee delen, koker en knop verbonden met schroefdraad. Messing beslag en schede 99% verguld.
De kling is er slecht aan toe. Mogelijk door het vocht vasthoudende lederen binnenwerk van de schede.
Van de graveringen zijn alleen nog resten zichtbaar.
Het klare anker op de kling is vergelijkbaar met die op de schede van No.3.
 |
Op de kling is ook nog met enige moeite en een vergrootglas te lezen J.B. Busch.
Al met al een heel bijzonder stuk.
Johan Benjamin Busch Zwaardveger.
Over de leverancier J.B. Busch zijn maar weinig gegevens via het internet op te halen.
In 1800 trouwt Johan Benjamin Busch van Dresden, 27 jaar oud, (Geboren ca. 1773) Luthers, wonende Kalverstraat hoek Begijnhofsteeg met de 34 jarige Johanna Gabriéle Roquerbie van Vion in Zwitserland.
In december 1810 koopt hij een huis. Het is het huis in de Kalverstraat aan de westzijde op de Noorderhoek van de Begijnenhofsteeg + een huis Begijnenhofsteeg. (wijk 26) Prijs F.8000.--
Op hetzelfde adres wordt rond 1840-43 Zwaardveger van Wagtendonk vermeld in een Amsterdams In juli 1825 is Jan Benjamin Busch (Is Johan Jan geworden?) uit Amsterdam aanwezig op de tentoonstelling der voortbrengselen van Nederlandse Volks en Kunstvlijt te Haarlem.
Ook Jacobus Speet geboren in 1795 is daarbij. Het lijkt erop dat ze samen zijn gegaan.
Het wereldje van de zwaardvegers is maar klein, Jacobus Speet's Moeder is een meisje Coenraadts.
Van Busch en Speet zijn meerdere blanke wapens bekend.
Johan Benjamin wordt in 1825 genoemd Jan. Maar er is meer verwarring met die voornaam. In 1830 trouwt in Amsterdam, Cristiaan Benjamin Busch uit Dresden, 56 jaar oud en weduwnaar van Jeanne Gabrielle Roquebre ( Getrouwd in 1810, naam iets anders geschreven, het is maar hoe de schrijver, de Notaris het gehoord heeft) met Anna Catharina Bloem. Geboren te Roermond 63 jaar oud. Als getuige wordt genoemd C. van Wagtendonk.
Opvallend is de getuige C van Wagtendonk die later ook op de hoek Kalverstraat-Begijnenhofsteeg woont.
Als de lijntjes (adressen en namen) kloppen kom ik aan J.B.Busch zwaardveger.Geboren, 26-11-1773 Dresden. Overleden 22-12-1851 Amsterdam.Reguliersgracht. Trouwt december 1810 dan net 27 jaar oud, met Johanna Gabriele Roquebrue. Overleden? Trouwt 19-8-1830 dan nog net 56 jaar oud met Anna Catharina Bloem.(1767-1847)
Is Busch rond 1830 gestopt met zijn zaken? Heeft van Wagtendonk voor hem of met hem gewerkt? De zaak overgenomen en onder zijn eigen naam voortgezet? Het lijkt er wel op.
Een akelig verhaal.
Als ik in gesprek kom met de eigenaar van deze ponjaard, denk ik, die heb ik al eens eerder gezien.Op dat moment weet ik niet waar en hoor ik zijn verhaal aan over deze aankoop.
De ponjaard wordt aangeboden in 2006 op Marktplaats. De biedingen lopen hoog op maar hij geeft het niet op en het lukt hem dit bijzondere stuk aan te kopen.
De verkoper komt hem zelf brengen en verteld hoe hij er aan gekomen is.
Bij het overlijden van zijn Oma in Amsterdam ontruimt hij daar de woning. Opa, buschauffeur van beroep, was al veel eerder overleden. Opa en Oma hebben 2 zoons en 1 dochter. Een van die zoons is verkopers Vader, toen ook al overleden.
Bij de ontruiming van Oma's woning komen er tot zijn verrassing, 3 ponjaards tevoorschijn achter in een kast.
De ponjaards komen een voor een verspreid over enkele maanden te koop op Marktplaats.
Over de 3de ponjaard zijn nog geen gegevens bekend maar van de 2de, verkocht aan de heer M.K uit Zeeland in juni 2006. Later wordt na enig speurwerk het model bekent.
Het heeft even geduurd, maar sinds kort, duikend in mijn archieven weet ik waar ik deze ponjaards vandaan komen.
De foto hierboven is een afdruk van een bulletin van het Scheepvaartmuseum 1973 of na 1973.
Ze hebben de makers naam op de kling niet helemaal goed gelezen S&K Baden moet zijn J.B. Busch.
 |
En dan, daar komt de linkse ponjaard op een veiling ook weer tevoorschijn. 33,5cm.
Is dit de vermiste ponjaard zou er op de kling moeten staan P.Mansvelt & Zn. maar latere gegevens ontkennen dit. Of betekend dit er nu een 2e exemplaar bekend is.
P.Mansvelt en Zn. Denneweg 's-Gravenhage 1799-1978.
Groot en gerenommeerd leverancier van militaire uitrusting.
Heel veel informatie is over Mansvelt te vinden op het internet.In 1835 adverteren zij al met Mansvelt en Zoon.
 |
Als ik in 2000 het legermuseum in Brussel bezoek maak ik deze foto van een vitrine met ponjaards.
Het is een tijdelijke expositie van een particuliere verzameling. Helaas een slechte foto. Toch is er e.e.a. herkenbaar. Horizontaal in het midden is de greepknop van No.1 en 3 herkenbaar.
De 2e ponjaard rechts van de grote kromme heeft het leeuwtje van No.4 en rechts daarvan is de pareerstang van No.1 zichtbaar.
Ponjaard Nederlandse Marine Administratie 1853.
Op een veiling in 2022
Ponjaard J.B.Busch Amsterdam
Op de Kling,
J.B.Busch Amsterdam
Ook gesigneerd J.B.Busch à Amsterdam.Zelfde type greep anders gekrulde stootplaat.
Inmiddels zijn er ca.3 tot 5 exemplaren in NL collecties bekend. Dit zou er op kunnen duiden dat het rond 1800-1830 een wat algemeen gebruikt model was, afgeleid van het Engelse type.
Op 29 september 2017 wordt er bij Tennants in Leyburn GB. geveild onderstaande ponjaard met een kling van 20cm. Lot 28.
Zie Tennants sale results 2017 over 178 lots.
Hoewel de knop van de greep anders is en de uiteinden v.d. pareerstang hier omhoog wijzen is hij duidelijk uit dezelfde periode en hoogstwaarschijnlijk Nederlands.
Het Verhaal.
 |
| Pieter Lamaison van Heenvliet. |
Het veilingbedrijf geeft een verhaal over de herkomst van de ingebrachte stukken. De veiling bestaat volledig uit de collectie van de heer Pieter Lamaison van Heenvliet (1857-1941). Een nazaat uit de vrouwelijke lijn van de heren van Heenvliet.
Pieter is in dienst van de Gemeente Rotterdam. Secretaris van de Gemeente Kralingen en chef belastingen van Rotterdam. Ongehuwd. Verzamelaar van militaria, vaak met een etnografische achtergrond. Pieter is een alleseter.
 | ||
| Twee foto's van de collectie bij hem thuis. |
Het is een prachtig tijdsbeeld over een heer van stand die wapens verzameld. Dat komt in die tijd vaker voor. Meestal door verzamelaars met een militaire achtergrond.
Geen kinderen, wordt er bij zijn overlijden geërfd door verre familieleden en dan komt een flink deel na 76 jaar tevoorschijn op een veiling in Engeland.
Een tweede exemplaar passend in deze blog.
Lot. 29 met een kling van 23,5cm en een opbrengst van L.3000.-- met de 20% opgeld wordt dat L 3600. en dat is ongeveer € 4300.--.
Moet gezegd, het is een pracht exemplaar en uit de collectie Pieter Lamaison van Heenvliet is de herkomst toch hoogstwaarschijnlijk Nederlands. Er is ook enige gelijkenis met de ponjaard van Jan van Speijk (dan liever de lucht in) die hem door Justus Klinkhamer was geschonken. U komt hem iets verder tegen in de blog.
Herkomst waarschijnlijk Nederland.
Dat blijft vaak lastig. Mijn redenatie van voor het internet en afkomstig uit een Nederlandse verzameling of van een Nederlandse particulier (familie) is het goed mogelijk. Dat kan maar hoeft niet te kloppen. Administratie is er vaak niet, iets waar onze musea ook jarenlang slecht of gebrekkig mee zijn omgegaan. Handelaren waarbij het slechts een zaak van geld is doen er meestal helemaal niet aan.
Uitzondering.
Heren van stand, Officieren, oudheidkamers en Musea, er is een bijzondere uitzondering die al vroeg begon te verzamelen en niet in de hierboven genoemde categorieën geplaatst kan worden.
Sietse Johannes Roosdorp. (1817-1872).
Van de opstand in België en de daaropvolgende Tiendaagse veldtocht is hij zo onder de indruk dat hij al snel begint met het verzamelen van militaire attributen uit die tijd. Die verzameling wordt zelfs goed zichtbaar voor het publiek als hij als Stationschef van De Hollandse IJzeren Spoorwegmaatschappij in Amsterdam exposeert in de wachtkamers. Dat kon toen nog.
En, Sietse Roosdorp houdt administratie en die blijkt er (deels) nog te zijn in het Noord Hollands Archief en is te vinden op het internet.
Zijn verzameling is zo omvangrijk en historisch zo belangrijk dat na zijn overlijden actie wordt ondernomen om hem te behouden. In 1873 wordt hij voor Fl.4000.-- overgenomen van zijn weduwe en ondergebracht in de KMA in Breda. In 1890 begint de versnippering. Een tiental stukken gaan naar het regiment Grenadiers en Jagers. In 1894 het grootste deel naar het Rijksmuseum in Amsterdam. Het restant volgt dan in 1901. Intussen zal er wel het e.e.a. verdwenen zijn en aan goede administratie werd ook niet veel aandacht besteed.
De moraal van het verhaal: Altijd vragen naar de herkomst en die vermelden of vastleggen. Hoe eenvoudig of onbetekenend dat verhaal ook lijkt.
De Ponjaard van Jacob (Jan) Diederik Phaff uit 1840.
Mansvelt en zoon is al bekend in 1835.
Namen van sabelmakers, leveranciers, herdenkingsteksten, kling fabrikanten of zwaardvegers en soms personen, het helpt ook.
Een Nederlandse verzamelaar laat mij op de mail onderstaande ponjaard zien.
 |
| De ponjaard met koperen schede |
 |
| De greep met knop. |
De eigenaar vindt het er Engels uitzien. En er staat een naam op de kling.
PIETER VAN DE POEL. Daar is wel iets over te vinden. Op zich al bijzonder dat hier ook de voornaam volledig genoemd wordt. Wie is die Pieter van de Poel?
Pieter van de Poel wordt geboren op 9 mei 1786 in Goes. Kind van Pieter Pieterszoon van de Poel en Louise Johanna Loo. Vertrekt naar Indië waar hij op 28 maart 1808 aankomt. Het is de tijd van het Koninkrijk Holland (1806-1810 Lodewijk Napoleon). Op 23 maart 1810, dan 23 jaar, trouwt hij met de 17 jarige Susanna Henriette von Gutzloff (geb. 23 mei 1792-overl.17 juni 1833).
Zij is de dochter van Baron Georg Heinrich von Gutzloff (1761 is de geboortedatum die George opgeeft als hij in dienst treed van de VOC. Hij heeft gejokt, het is 1765. Overl.-1822) en Susanna Margaretha ter Herbruggen waarmee de Baron in 1791is getrouwd. Susanna overlijdt in 1792 mogelijk ten gevolge van de geboorte van haar dochtertje. De Baron trouwt een tweede keer in 1797 met F.J.van Garlingh (1771-1829) het is ook haar 2e huwelijk.
Een Duitse Baron in Indië, dat moet wel een militair zijn en dat klopt. Georg Heinrich von Gutzloff te Stolp in Pruisen in 1765 geboren is Luitenant in 1791 in Batavia en maakt snel carrière. 1798 Kapitein en adjudant van de Dragonder Lijfwacht van de Commissaris Generaal Bataafse Republiek Nederburgh. Wordt dat jaar bevorderd tot Majoor. 1800 Luitenant Kolonel cavalerie in de lijfwacht van de Gouverneur. Kolonel in 1807, Chef van de Generale staf in 1809. Als Napoleon zijn broertje Louis als Koning van Holland heeft weggewerkt en Nederland inlijft in zijn keizerrijk duurt het enige tijd tot dat bekend wordt in Indië. Gouverneur Daeandels daar benoemd in 1807, Publiceerd in de Batavische Koloniale Courant van 22-02-1811 de talrijke veranderingen. Zo wordt George Heinrich von Gutzloff ontheven van zijn eed op Koning Lodewijk Napoleon en legt een nieuwe eed af op de Keizer.
Het wordt de Engelsen toch te gortig en tussen 3 en 18 augustus 1811 landen zij en bezetten Java. Er is een tweetalig, Engels/Nederlandse krant, de Java Goverment Gazette. Peter van de Poel wordt daarin vermeld als 2e secretaris van het commercieel comité op 22-10-1814. In augustus 1816 is de Nederlandse vlag op Java Terug.
In 1808 is Pieter van de Poel, 21 jaar, in Indië. Niet als militair maar als burger. Hij zal er met een vooropgezet doel naartoe gestuurd zijn. Toekomst, ambtenaar in Indië tijdens het Koninkrijk Holland. En natuurlijk daar proberen carrière en fortuin te maken. Dat lukt. Het eerste signaal dat ik tegenkom is een mededeling van 11 januari 1813 waarbij hij voor het hele jaar benoemd en ingezworen wordt als jurylid bij processen van criminele zaken.
In 1814 treed hij op als adjunct secretaris van het Commercieel comité te Batavia. Daar is de vice president de Engelsman C.Assey, tevens Secretaris van het Britse Gouvernement.
Als Nederlands Indië eind 1816 weer onder Nederlands bestuur is komt de carrière van Pieter van de Poel in een stroomversnelling.
!819-1821 Resident van Banjoewangi. 1821-1822 Resident van Bantam. 1824-1833 Resident van Tagal.
 | ||
| Pieter van de Poel 28 mei 1833 overleden. |
20 dagen later op 17 juni 1833 overlijdt zijn echtgenote Susanna Henriette von Gutzlaff. Er zijn 3 kinderen. 1.Georg Johan Pieter 1811-1858 wordt ook Resident. 2. Louisa Johanna 1812-1883 zij trouwt Reitz. 3.Francois Henri Adolph 1816-1875.
Op 30 augustus 1833 zijn er een massa verkoopadvertenties in de krant. Panden, inboedels etc. Van Pieter van de Poel en zijn echtgenote worden alleen de 10 slaven verkocht.
 | ||
| Schilderij Rijksmuseum ca.1700-1725 obj.Nr. SK-A-4988. Blanke man met inlandse vrouw en achteraan twee bewakers in NL Indië. De mannen bewapend met een kort sabel. Tussenin ,twee geboeide slaven. Op weg naar ? |
Kom ik eigenlijk weer terug waar ik begonnen ben. De eigenaar/verzamelaar vind de ponjaard Engels. Dat kan zomaar kloppen. Pieter van de Poel is in de Engelse tijd in Indië in (semi) overheidsdienst. blijkbaar iets met handel en justitie. In dienst bij het Commercieel comité. Bemoeien zij zich ook met de slavenhandel?
De ponjaard is geen Marine Ponjaard en ook geen hartsvanger. Niet voor de Marine en niet voor de jacht. Blijft bewaking en overheidsdienst over. Later als Resident zal hij het ding zeker niet meer gedragen hebben. Dat past niet bij de status. Dan wordt het een wapen van een overheidsdienaar in Nederlands Indië tijdens de Engelse bezetting van 1811 tot 1816. En, op naam! Pieter van de Poel Batavia Java.
Nazaten komen weer in Nederland terecht. In 1901 is en nog een notarieel stuk waarin zij vermeld worden. En nu, 2021 prachtig toch dat zo'n historisch stuk in een Nederlandse verzameling is.
Een goed vergelijkbaar exemplaar in een NL collectie. Herkomst NL veiling.
Hier zonder merken of nummers en met lederen schede. Nog een stukje over uit de Britse bezettingstijd 1811-1816 van Nederlands indie. Meegebracht naar NL (Huis).
5. Ponjaards van het bekende zogenaamde instituut model.
Puype schrijft, dit model ontstaat al voor 1830 en rond 1870 wordt het model standaard.
Uit tekeningen en foto's is te reconstrueren dat de extra lange, dubbele ketting mode wordt rond 1865.
.Hier het standaard instituut model. Boven met kunststof greep. Onder de administratie uitvoering 1853-1946 met ivoren greep. € 475.-- Wegens gebrek aan financiën worden tussen 1945 en 1953 geen ponjaards aan de heren adelborsten verstrekt. Lang, 35cm. Kling 25cm. Schede 26cm.
No.5 is een kortere uitvoering in vergelijking met het standaard model. Puype schrijft, ook wel ,,darts" genoemd.
Datering rond 1850.
 |
Kling ca.25cm 18,7cm. 17cm. 19cm.
Schede ca.26cm 22,0cm. 21cm. 21cm.
Op de pareerstang 53.
Juni 2020. Een vroege ponjaard van 28,5cm met een kling van 17,5cm. Heeft op het ricasso als leveranciers merk S.H.S.
Ik denk dat het hier gaat om de firma Samuel Hoppe Solingen. Dit gaat terug tot 1762 en gaat, onder diverse namen, door tot S.H.&Co. 1862-1885.
Nog steeds in familiebezit is de ponjaard van Johan Nicolaas Huijs 1809-1863. 
Johann Nicolaas wordt onderscheiden met de Militaire Willems orde Het is voor zijn aandeel in wat genoemd wordt "De slag bij het Hazegras" op 5 augustus 1831
bij de Zwinmonding te Knokke.
Daar komen de Kanonneerboten Nr.41 & 42 in gevecht met Belgische vrijkorps soldaten waaronder Burgerwacht en Jagers en uit Brugge Artillerie die via Westkapelle naar het Hazegras optrekken.
Het is een heel gevecht. Kanonneerboot Nr.41 gaat verloren en Nr.42 raakt zwaar beschadigd.
Adelborst der 1e klasse J.N.Huijs raakt gewond aan zijn hand.
De Koning is er snel bij met het verlenen van de MWO. Later in 1881 schrijft Wupperman in zijn herdenkingsboek "De Geschiedenis van de tiendaagse veldtocht' op blz. 289, 10 man ontvangen het kruis voor Moed Beleid en Trouw. De bevelhebbers de MWO. Het lijkt er op dat hier onderscheidt gemaakt wordt. Ook later verdwijnt Nuijs uit de MWO lijsten. Vreemd! Waarschijnlijk heeft het alles te maken met de dan ontstane discussie, aangezwengeld door de hogere MWO dragers in rang, of het lagere personeel wel een MWO kon krijgen. Arrogantie? Kouwe kak? Wordt de oorlog gewonnen achter het bureau en sterven de Generaals in bed? Een schone oorlog! Ook in deze dagen wassen de Dames en Heren Regenten en onze volksvertegenwoordigers hun handen in onschuld en verontwaardiging. Er is niet veel veranderd sinds Atjeh, Nederlands Indië, Yugoslavie enz. enz.
Wat betreft het gevecht bij het Hazegras, het raakt in de vergetelheid, van Speijk, dat wordt de held.
Foto ca. 1862.
De Ponjaard van Pieter van der Velden Erdbrink 1818-1888.
Varia.
 |
 |
Ponjaard 1810-1820.
Lang 39,5cm. Kling 29cm. breed 2cm. Pijlhoogte 3cm.
Herkomst omgeving Zutphen in 1995 aangekocht op liefdadigheidsmarktje in dorps bejaardenhuis.
Solinger kling met enige graveringen.
Greepplaten restauratie. Waren niet aanwezig bij de aankoop.
Wordt in het algemeen als Frans benoemd.
Uit de Franse tijd lijkt mij iets specifieker en in Nederland in gebruikt geweest, zou zo maar kunnen. Rond 1800 komen er opvallend veel Marine Officieren uit het oosten van Nederland. Daarbij moet je dan denken aan zoons uit de hogere kringen of landadel.
Ponjaard uit het Fries Scheepsmuseum. Schenking van S.Haagsma in 1912 aan het Museum in Sneek.
De maten zijn mij niet bekend. Een vergelijk met Ponjaard No.4 (Leeuwtje) is interessant.
 |
(Dan liever de lucht in) lang 36cm. De gevestknop heeft de vorm van een dolfijn.
Rijksmuseum Amsterdam NG-NM-10385-51
 |
 |
Maten mij niet bekend.
Foto Sabels.net
Houtman Utrecht tekent en geeft uit rond 1830/35 een groot aantal militaire prenten.
Hieronder een Adelborst 2e klasse uit Medemblik. Hij draagt zijn ponjaard met lange enkele ketting. De Adelborst 3e klas had geen ponjaard en de Adelborst 1e klas tekent Houtman met een degen.
 |
Vergrote uitsnede van de prent.
 |
 |
Je zou zeggen dat het hier om een ,,Dart" gaat. De ketting heeft nog niet de latere lengte.
Een foto uit 1865-1866. Hier is de extra lange en dubbele
ketting goed zichtbaar. De foto is gemaakt door H.Steinhauer
Nieuwediep Den Helder. Hij adverteert daar van 1864 t/m 1873.
 |
In 1824 wordt vermeld, Adelborsten 1e klasse een Degen als Luitenant 2e klasse. (zie naar onderen, de degen van van Speijk).
Adelborst 2e klasse geen degen maar een ponjaard.
Buitengewoon Adelborsten, Ponjaard of Dart.
Voorbeelden van (Franse?) Ponjaards.
 |
| met anker en aan de pareerstang einden een dolfijnkopje. |
 |
| Leeuwenkop op de gevestknop en een dolfijnkopje aan de uiteinden van de pareerstang. |
 |
| Parreerstang volledig gemodelleerd als dolfijnkop. |
Het is een lang verhaal geworden en nog altijd niet compleet.
Heeft U ook een Ponjaard? Weet U meer of wilt U meer weten?
Aarzel niet om mij te mailen.
wjmschaatsenberg@hotmail.com
Maritieme Nederlandse Degens.
Tekent Houtman in 1830 een Adelborst 1e klasse met een degen, hoe die er precies heeft uitgezien is mij niet bekend maar als U terug naar het begin scrolt ziet u er een uit 1817.Toch zijn er een aantal maritiem gerelateerde Degens bekend waarbij het gebruik in Nederland vaststaat.
 |
| Van boven nar beneden 1-2-3-4. |
1. Lang, 95,5cm. Kling 81cm. Breed 16mm. Schede 83cm.
Zilver (geen merkjes) of verzilverd gevest. Ebbenhouten greep. Bruin/zwart lederen schede met metalen onder en bovenband. Kling met vergulde graveringen/ geblauwd op bovenste 30cm.
Op kling C. van Wagtendonk te Amsterdam.
 |
Coenraad van Wagtendonk 1797-1854 Kalverstraat Amsterdam.
 |
De staart van het gevest in de vorm van een dolfijn.
Herkomst volgens verkoper (1998) Zeeland.
Van degens met dit gevest, hoewel zeldzaam,
zijn er meerdere bekend. (Frankrijk).
Conclusie; Gala of statie degen van een hoge Nederlandse autoriteit, handelaar of ondernemer met een Maritieme en handels connectie uit de periode 1820-1840.
2. Nederlandse Marine degen M.1808.
 |
Lang 103cm. Kling 89cm. Met graveringen.
Gevest verguld messing. Ebbenhouten greep.
 |
Het is uit de tijd van het Koninkrijk Holland, 1806-1810.
Lodewijk Napoleon.
Aankoop via het internet uit Frankrijk.
 |
Bij de kleine uniform kan een ponjaard aan een smalle draagband van zwart leder met vergulde mousquetons gedragen worden.
.
Dit boek van groot formaat 32x49cm. heeft 2 delen, een tekstdeel en een Uniform platen deel.
 |
Een luxere uitvoering van de Nederlandse Marine degen M. 1808.
Lang 95,5cm. Kling 81cm. Bovenzijde blauw met graveringen in goud. Fabrikanten keur S.H.
Gevest messing verguld. Greep van hoorn met aan de 4 zijden een getwiste en geplette zilverdraad.
Schede 83,5cm. van zwart leder met vergulde boven en onderband.
 |
Duidelijk een veel luxere uitvoering. Van een hogere Officier? Dat moet haast wel.
 |
 |
 |
|
Is hier een zuinige Nederlander bezig geweest?
Net als bij degen No.1 denk ik hier aan een degen van een hoge maritieme autoriteit. Oorspronkelijk uit de periode 1810-1813 en snel aangepast voor de intocht van Willem 1 op 2 december 1813 in Amsterdam. Dit laatste is natuurlijk maar een veronderstelling.
Maar intochten waren er genoeg en dan moest het ontvangst comité en de plaatselijke elite er natuurlijk wel netjes bijlopen.
Basis is de opstelling van Willem 1 om veel belangrijke personen uit de Napoleontische periode, zonder rancune, hun positie te laten behouden.
Hoe kom je dan zo snel aan een geschikte degen?
 |
 |
De tijden zijn chaotisch. Toch moet er van alles geregeld en georganiseerd worden.
 |
N.L. Marine degen M.1808 voor een 1e Schrijver. Verzilverd.
 |
 |
 |
 |
Op de kling I S B wat staat voor Johann Schimmelbusch 1741-1816 uit Solingen.
Dat de naam Schimmelbusch veel voorkomt op NL sabels en degens is niet zo verwonderlijk. Zij zijn goed vertegenwoordigd in Nederland.
In de periode 1801-1809 plaatsen ze in de NL kranten zelfs enige overlijdens berichten. Blijkbaar vinden zij het nodig hun relaties in NL op die manier te informeren.
In het boek DE UNIFORMEN van de NL Zee en Landmacht, Gebr. v. Cleef Wordt vermeld op blz.41 Voorschrift 15 november 1805.
De Chirurgijns-majoor, 1e Chirurgijns en 1e Schrijvers mogen een degen dragen met een verguld gevest (voor de 1e schrijver een gevest van zilver). Genoemde Officieren mogen geen dragon of degenkwast en geen epauletten dragen.
Dit voorschrift is dan wel net voor de komst van Lodewijk Napoleon, dat deze verzilverde uitvoering zich doorzet in het Koninkrijk Holland is niet zo vreemd.
Ook hier komt het officiële voorschrift voor het model later en noemen we het M.1808.
Marine of Mariniers Sabel 1770-1810.
Op het eerste gezicht Bataafs manschappen sabeltje maar dan moet U de andere zijde zien. Een gesloten zijplaat. Foto hierboven van het rechtse sabeltje en daar zit ook nog een verhaal aan vast.
De herkomst is omgeving Deventer en toen zag het er zo uit. De vorige eigenaar heeft hem gevonden, verstopt in een oude stapel Balsa hout die hij had opgekocht als modelbouwer.
En dan blijft er geen keus, schoongemaakt en greep toegevoegd.
Ook is er in de collectie van een Nederlandse verzamelaar een identiek sabeltje maar dan met een ander soort kling waarop het jaartal 1787 en gekruiste ankers. Over het gebruik van het symbool gekruiste ankers of een enkel anker, wel of niet onder kroon, daar kan nog over gediscussieerd worden. Voorlopig denk ik aan gekruiste ankers is voor de zeesoldaten, later Mariniers genoemd. Enkel anker voor matrozen. Dat zet zich door en uiteindelijk wordt het bij de Officiersdegen en Officierssabel, enkel anker Marine, gekruiste ankers Mariniers.
 |
| 1787. |
 |
| gekruiste ankers. |
Op blz. 61 foto 78 van het boekje Blanke Wapens J.P.Puype wordt een identiek sabeltje afgebeeld. Lang 707mm. Kling 589mm.
Op de kling MARINE
Onbekend.
Gevest volledig in messing met aangeschroefde voorbeugel en staart als het bekende manschappen sabeltje van het Staatse leger en later Bataafse Republiek. Kling met geul en de schede als het Scheepssabel Nr.2 (Puype Blz.74 afb. 109)
Puype schrijft op blz.13 - Regelement 1772. De sabels der Sergeanten, Corporaals,Tamboers, Pijpers en Gemeenen zullen bij alle regimenten egaal moeten zijn. ... nieuwe sabels...exact te laten maken , in alles conform aan het model der sabels die het regiment Hollandse Gardes te voet thans heeft, en speciaal niet langer.....Uit de eerder genoemde aquarellen, die bijna zeker iets later zijn dan het reglement van 1772 blijkt door de verscheidenheid van gevesten de werkelijkheid er toch anders uitzag. De telkens als norm opgevoerde Hollandse Gardes b.v. droegen een sabel, die men inderdaad bij tientallen regimenten terug kan vinden. Het gaat hier over een wapen met een massief gegoten geelkoperen gevest met een silhouet dat lijkt te zijn afgeleid van dat van de sabel met de aangeschroefde voorbeugel zoals bij enige andere regimenten te zien is. Het is merkwaardig dat nu juist dit laatste type bewaard is gebleven en dat van de sabel met het geheel koperen gevest,bij mijn weten geen enkel exemplaar meer voorhanden is.
Op zich niet zo vreemd als er in het begin van de Franse tijd een enorm gebrek ontstaat aan koper. Zo erg dat er in de havens bij de daar liggende schepen de koperen platen, die als bescherming aan de kiel zitten, worden afgehaald. Er zal dus wel het e.e.a. omgesmolten zijn.
Op de voorbeugel R-N-12. Dat doet denken aan Regiment Nationalen Nr.12.
Marine gerelateerd, dat kan gezien het uiterlijk. De nationale Staatse regimenten infanterie kunnen ook maritieme diensten vervuld hebben zoals bewaking bij scheepswerven, hospitalen, (bekend is een Marinierssabel M 1818 gestempeld op de rug E.7 herkomst uit familiebezit Pesch. Samen met een klein model mammelukken sabel van de Vaandrig medische dienst omstreeks 1840 Pesch-de Groot. E.7 staat voor Enkhuizen). Afgaande op Puype is het hoogstwaarschijnlijk gewoon Infanterie.
Doorgaand op de sabels met volledig messing gevest, hieronder een bijzonder exemplaar met Naam.
Dat is natuurlijk een fantastisch gegeven om te gaan zoeken op Regiment Van Oyen. Helaas, dat is behoorlijk ingewikkeld. De familie van Oyen heeft een groot aantal militairen in hun gelederen.
Ga ik uit van het model van het sabel dan denk ik dat we hem kunnen plaatsen in de periode 1750-1770. Een manschappen sabel en gezien de lengte is het Infanterie. Een goede kandidaat zou dan zijn Louis Anthonie van Oyen 1704-1775. In 1745 wordt vermeld Regiment te voet en in datzelfde jaar wordt aangesteld als Kapitein bij dit regiment, Johan (Jan) Hendriks van Grootenaay. Dat afgekort kom ik terecht bij onderstaande signering.
De kling is gesigneerd door de Engelse wapenmaker W. HARVEY. = William Harvey. Over deze Engelse sword-cutler uit Birmingham zijn weinig archief gegevens bekend. Zeker is dat hij werkt rond 1750 en is mogelijk familie van de meer bekende Samuel Harvey.
Identiek gesigneerde exemplaren van Engelse Ruitersabels door William Harvey uit deze periode zijn er wel.
Al met al, voorlopig staan er nog heel wat vragen open.. Weet U meer of heeft U iets vergelijkbaar, Uw informatie is van harte welkom. wjmschaatsenberg@hotmail.com
 |
MARINE of MARINIERS DEGEN 1747.
Omstreeks 1950 wordt door een Bouwvakker in het dakbeschot van het dak van Hotel De Doelen Achterstraat Hoorn deze kling gevonden. Oorspronkelijk gebouwd in 1615 en uitgebreid in 1648 als De Doelen voor militair gebruik. Van 1876 tot 1972 is er het Doelen Hotel in gevestigd. Het zou kunnen betekenen dat het daarvoor mede gebruikt is door de Admiraliteit van het Noorderkwartier, Hoorn en Enkhuizen en hun Marine personeel. Rond 1950 wordt het hotel gerenoveerd. De Admiraliteiten zijn met de komst van de Fransen in 1795 opgeheven.
Maar, aangezien de Admiraliteits letter N ontbreekt gaat het meer richting Staatse Leger/Marine. Door het ontbreken van Marine symbolen denk ik toch, het is een leger of schutterij kling.
Op beide zijden van de kling de Solinger Wolf en 1 7 4 7.
Een jaartal op een kling komt in de de 18e eeuw vaak voor op Nederlandse Sabel(tjes) en degens.
Vaak met het V.O.C. een de Admiraliteits letter.
Zoals.
M. Op de Maze (Rotterdam)
A. Amsterdam.
F. Friesland (Dokkum na 1645 Harlingen)
Z. Zeeland (Middelburg)
N. Noorderkwartier (Hoorn en Enkhuizen).
Hadden de Manschappen soms een Houwer of Kortejan, Als je kijkt naar het grote aantal Degens en Degenklingen die verscheept werden in de 18e eeuw, b.v. naar de koloniën en het beduidend mindere aantal Sabels, Houwers of Kortejans, zullen ook manschappen, indien nodig, bewapend geweest zijn met Degens.
De Degen links is 950mm. lang. De Kling 775mm. breed 25mm.
In het boek, De Uniformen van de Nederlandse Mariniers, 1969, door F.L.Diekerhoff (1910-1979) komt deze tekening voor waarbij vermeld , Degen Mariniers 1740.
Klingen met jaartal voor Manschappen.
Marine Officiers Sabel M.1798.
Lang 928mm. Kling 805mm. breed 29mm. Pijlhoogte 40mm. Hij is naar een voorschrift uit 1798, De Officieren in dienst een Houwer of Sabel, Het gevest als Huzarensabel. De greep van gevlochten KOPER draad. De Beugel en boven over de greep UITGESCHULPT en VERGULD. Op de klinghiel B. S. B. wat staat voor Benjamin Schimmelbusch Solingen 1749-1826. eijfv
Dit exemplaar is uitzonderlijk lang. Er zijn mij nog 3 stuks bekend.
Veiling Peerdeman heeft een lengte van ca. 90cm.
Exemplaar Harding G.B. (Ger Hof schrijft er een geweldig artikel over in WAPENFEITEN No.4 2010) Lang 81cm. Kling 73,5cm. Dit zal een foute opgave zijn, steeds is het gevest ca. 12cm. en hier zou dat 7,5cm. zijn.
Exemplaar Ger Hof lang ca.860mm. Kling 745mm. breed 37,5mm. Pijlhoogte 38mm. Leverancier/maker J.B.Busch Mr.Zwaardveger in de Kalverstraat a Amsterdam.
De verschillende lengtes maakt maar weer eens duidelijk dat het sabel aangepast werd aan de lengte v.d. drager.
Een Sabel waarbij de voorschriften in die tijd duidelijkheid geven. Dat is zeldzaam. Echter, het is heel normaal als de voorschriften achter de feiten aanlopen en dat het Sabel er in de praktijk al was. Erg populair schijnt hij ook niet geweest te zijn. Geen afbeelding uit de tijd kunnen ontdekken. Mogelijk toch te revolutionair en te weinig Bataafs.
Marine Officiers sabel 1780-1800.
 |
Lang 93,5cm. Kling 80cm. Breed 3cm. Pijlhoogte 4cm. Schede leer 84cm.
Herkomst collectie Ger Hof.
Ook de aanzet van de voorbeugel aan de zijbeugel heeft de vorm van een dolfijn.
Het model lijkt erg op het Doggersbank sabel. Het Nationaal Militair Museum laat er 2 zien op zijn collectie site. Nr. 017582 en 015473.
De slag op de Doggersbank op 5 augustus 1781 tijdens de 4e Engelse oorlog was een strategisch verlies voor Holland.
Zo werd het echter niet verkocht in het land. Stadhouder Willem V kon wel enige propaganda gebruiken. Hij en het hele staatsbestel lag onder vuur wat tenslotte zou uitmonden in de Patriotten opstand.
In de Republiek wordt het gevierd als een grootse overwinning.
Er worden eresabels uitgereikt.
 |
| Willem van Braam 1732-1807 |
 |
| Nicolaas Jarry als Kaperkapitein. |
Ja, en bij zo'n propaganda offensief horen natuurlijk ook papieren bewijzen. Er worden plaatjes van gemaakt. De afgebeelde sabels hebben dan een anker in de kom.
Waarom de sabel uit de collectie van Ger Hof een andere gevestkom vulling heeft, ik kan het nu nog niet verklaren. Is het sabel van iets latere datum en mocht het niet het aanzien hebben van het eresabel? Uw visie graag.
 |
| Eresabel Jarry Vlissingen |
Het anker en de Dolfijn als Marine symbool.
Het heeft alles met de tijdsgeest te maken. Symboliek viert hoogtij en het anker staat dan voor hoop en veiligheid. In de 16e en 17e eeuw wordt het mode om voor de Marine 2 gekruiste ankers te gebruiken. In de loop van de 18e eeuw, doorlopend in de 19e eeuw komt het enkele anker weer in gebruik, al dan niet klaar of onklaar.
De symboliek wordt overal bijgehaald en in deze zegel van de Bataafse Republiek komt alles samen.
| "Het Beeld der Vryheid, houdende in de rechterland de Speer, bekroond met den Hoed der Vryheid, en rustende met de linkehand op een Altaar, waar op een Boek ligt, verbeeldende de rechten van den Mensch en Burger. Aan de wederzyde van het Altaar is de Nederlandsche Waterleeuw, houdende in zyne klaauw de nieuwe Bataafsche Vlag. Op den voet van het Altaar ziet men een Dolphyn en een Anker. Het randschrift is Sigillum majus of sigillum minus Populi Batavi." |
Het Anker met de Dolfijn wordt uitgelegd als symbool van de handel.
Symboliek, het is geen Nederlandse uitvinding, in Frankrijk en zeker tijdens de Franse revolutie en de Napoleontische tijd konden ze er geen genoeg van krijgen.
Als de Franse tijd voorbij is verdwijnt het weer snel. Het komt vaker voor, alles wat met een negatief verleden geassocieerd kan worden, dat doen we niet meer. Denk maar eens aan de volksverdwazing van het bejubelen van regeringsleiders. Grote pleinen gevuld met strak geregisseerde massa's en hun voorstellingen ter verheerlijking van het land en hun leider. Het vrije westen moet er niets meer van hebben. In de communistische landen gebeurt het nog steeds. Vrijheid, blijkt niet altijd vrijheid te zijn.
De dolfijn verdwijnt.
Wat wel blijft als Marine symbool is het Anker. Voor Nederland het onklaar anker.
Franse degen Marine Artillerie uit de restauratie periode 1815-1830.
Dat is de tekst die de Franse verkoper, hij noemt zich expert, aan deze degen toevoegde.
Over Expert gesproken, het is vaak een titel die een persoon aan zichzelf toekent.
Enige deskundigheid zal er ongetwijfeld zijn en twijfel is een expert natuurlijk onbekend.
Lang 85cm. Kling 71,5cm. Breed, 2cm. Schede leer 75cm. Alles in verguld messing. Greep ebbenhout. Door de wat kortere en snel slank toelopende kling toont de degen wat kleiner.
Mogelijk Kadetten of Adelborsten
 |
Op de plaat een cartouche waarin een gekroond anker, geflankeerd door
vlaggen.
Daaronder aan beide zijden een kanon.
Aan de zijkant van de plaat links en rechts een
Leeuwenkop.
De staart is gelijk aan die op de tekening van Dupont.
|
De geschubde voorbeugel komt op degens maar weinig voor.
Bij de gevestknop gaat deze beugel over in een Dolfijnenkop.
 |
| tekening 1804-1813 door Dupont Parijs. Boek ÉPËES Jean LHOSTE blz.303.
|
 |
 |
Coulaux Freres.
 |
Manufacture d.Armes Blanches d Alsace is gestart in 1733 Als staats bedrijf.
In 1801 komen de Gebroeders Coulaux aan de leiding.
1768-1800 Manufacture de of a Klingenthal.
1801 Manufacture Nationale de Klingenthal.
Eind 1804 Napoleon Keizer, het wordt in 1805 Manufacture Imperial de Klingenthal.
1806 De gebroeders Coulaux huren een eigen molen.
In 1810 Komt er een datum, Maand en jaartal op de klingrug van sabels.
In 1815 wordt het Royale.
1823 signering Royale met maand en jaar alleen nog toegestaan sabels etc. bestemd voor de defensie van Frankrijk. Handels of commerciële wapens kunnen voor eigen rekening (Couloux) en risico gemaakt worden. Worden niet gekeurd door de keurmeesters van de overheid.
1830 Oude monarchie symbolen (Fleur de Lys) komen terug. Louis Phillippe komt aan de macht.
1836 Staatsbedrijf opgeheven, Fam. Coulaux koopt de gebouwen en gaat voor eigen rekening verder.
!962 Bedrijf definitief gesloten.
 |
| Tekening 1804 door Dupont |
In het jaar Xll (1803-1804) wordt er in Frankrijk een nieuw model Marine Officierssabel vastgesteld.
 |
| Marine degen jaar Xll.
|
 |
| Frankrijk M 1816. |
In het jaar 1816 komt er weer een nieuw model. De helmknop is gewijzigd in een bol. De greepplaten van parelmoer.
Franse revolutie 1789.
Eerste Republiek 1792-1804.
Drectoire 1795-1799.
Consulaat 1799-1804.
Keizerrijk 1804-1815.
Restauratie 1815-1830.
Hoe nu verder?
Verhaal.
Degen en sabels van de Gouvernements marine. 1861-1949.
Duidelijk is dat de verbindingen tussen de eilanden van buitengewoon veel belang zijn.
Daarvoor worden allerhande particuliere scheepvaart maatschappijen en schippers ingeschakeld.
Zij ontvangen ook hun opdrachten van het Gouvernement. Bij die Gouvernementszaken gaat het vaak om macht, zo nodig gewapende macht door het NIL, later het KNIL.
Die zeilschepen met Gouvernementsopdrachten worden dan wel verplicht minstens 2 kwekelingen van de Kweekschool van de Zeevaart te Amsterdam, aan boord te hebben. In 1830 is de intentie v.d. kweekschool 6 kwekelingen per jaar naar de Oost uit te zenden.
In 1842 wordt er een officiële naam vastgesteld, -Gouvernements Schoeners en Kruisboten-.
In 1861 wordt het,-De Gouvernements Marine-.
De État-Major bestaat uit Europees personeel, de overige bemanning uit Inlanders.
Het is dan ook hoog tijd om dat gezag, wat deze État-Major dient te vertegenwoordigen en uit te stralen, vorm te geven. In 1862 wordt het kostuum vastgesteld. de W, die teruggrijpt naar
Willem l wordt als distinctief gehandhaafd.
 |
| Pet embleem. |
In 1862 wordt een kostuum vastgesteld.
Donker blauwe jas met vergulde W knopen.
Op de kraag de geborduurde W.
Een witte pantalon.
Bij officiële gelegenheden zullen de Gezaghebbers (Kapiteins) dragen een staande degen met verguld gevest zoals is bepaald voor ambtenaren in Nederlands Indië
Is het aanzien van de schede gelijk aan alle andere degenschedes, de stiknaad ontbreekt aan de achterzijde.
 |
| Degen Gouvernementsmarine- 1862-1865 |
Alles aan deze degen heeft het aanzien van de jaren 60-80 van de 19e eeuw. Echt populair wordt het model niet, het ziet er nogal goedkoop uit.
 |
Dit type degen komt ook voor met het wapen van Rotterdam.
In 1862 wordt er uitsluitend gesproken over het dragen van de degen door de Gezaghebbende.
In 1865 lijkt dat toch anders als er vermeld wordt, de 3de Stuurlieden dragen geen sabel.
Het Nederlandse Marinesabel M.1843.
Omdat over deze sabel al veel bekend is ga ik mij beperken tot bijzonderheden of uitzonderingen.
De staande Marine degens M.1815 en M.1824.
 |
 |
|
Er zijn nauwelijks over dit type degen gegevens of voorschriften te vinden. Puype noemt het Marine degen M.1815.
In verzamelingen en Musea zijn er voorbeelden aanwezig maar het aantal is zeer beperkt.
Er is mij een degen bekend waarbij de kling gesigneerd is met,
J.Scheer March(and) Fourbisseur à la Haije.
Dit is Johannes Scheer Handelaar en Zwaardveger geb.1770 in Luxemburg. Overleden in 1859 te den Haag.
Hij trouwt in 1798 met Sibilla (Isabella) van Steenhoven 1775-1847.
Drie van hun zoons worden ook zwaardveger.
1.Johannes Franciscus geb.1800 Rotterdam overl. 1838 den Haag.2.Petrus 1805-1841 den Haag.
3.Martinus Gerardus 1812 den Haag 1900 Amersfoort.
In 1817 wordt vermeld, Schrijvers en Victualie meesters de Degen en dragon als Officieren der Marine.
1824. Adelborsten 1e klasse Degen als Luitenant 2e klasse.
1828, wordt genoemd degen Chirurgijns.
Ik denk dat hier een stukje van de oplossing wordt gegeven.
De hogere heren Marine Officieren hadden helemaal geen zin om met zo'n simpel degentje te gaan rondlopen.
Zo'n ding is toch totaal niet krijgshaftig. Dat laat je over aan de Ambtenaren, de Schrijvers, Victualie meesters en Chirurgijns. Die echte zee Officieren, zij prefereren de sabel van Engels fatsoen waarmee wordt bedoeld het British Navy sword pattern M. 1805.
Dat er verschillen in details van het gietwerk van het gevest zijn is bekend. Er zullen verschillende kopergieterijen bij de productie betrokken zijn geweest. Van een degen met grotere verschillen in de uitvoering heb ik deze foto van Marktplaats geplukt. Model M.1824.
Op de kling, op de plaat gekroonde gekruiste ankers.
Aankoop 1984 beurs Antwerpen.
P.van Wagtendonk te Amsterdam
Is die P goed gelezen of moet het een C zijn?
Coenraad van Wagtendonk (1797-1854) Amsterdam.
Meer gegevens over van Wagtendonk vindt U in mij Blog
< Generaal-Majoor J.B. Cleerens en zijn Laatste sabel >.
Op hiel, het Solinger fabrikanten merk
 |
En dat maakt het lastig, Het is het merk van Clemen&Jung uit Solingen die geregistreerd staan als opgericht in 1860.
Dat kan dus niet, die datum is te laat.
Maar er is hoop. Het merk logo is aan Clemen & Jung verkocht door Hermann Wilhelm Lang (ca. 1783-1843). Hij trouwt het meisje Baus (1813-1868). In 1847 wordt hun enig kind geboren, een dochter.
Dat in combinatie met van Wagtendonk maakt een productiedatum voor 1843, dan komt het nieuwe Marine sabel, goed mogelijk.
Op deze foto een wat luxere uitvoering. Een ook aan de voorzijde doorlopende pareerstang, Voorbeugel als van het Franse model An XII.
Op de plaat 2 gekruiste ankers.
Verwarrend en onduidelijk is ook het gebruik van een enkel klaar anker en de gekruiste ankers.
Gekruiste ankers is nu het symbool exclusief voor de Mariniers.
Maar dat was niet altijd zo. Tot in de 18e eeuw waren voor de gehele Marine gekruiste ankers ook heel gebruikelijk.
Voorschrift 1824. Mariniers hangende degen met een platte kling witte grepen en verguld gevest.
Zou het zo kunnen zijn dat we, wat Puype noemt de M.1824 eigenlijk een M.1815 Mariniers is?
Een hangende degen met een platte kling. Wordt hier een rechte (degen) sabel bedoeld?
Hoe dan ook, is de M.1815 zeldzaam, van deze M.1824 zijn de bekende exemplaren op een hand te tellen.
Marine Officiers sabels en degens uit de praktijk van voor 1843.Naar Engels fatsoen Britisch Royal Navy pattern M. 1805.
Uit de praktijk, want voorschriften zijn er niet te vinden of te summier. Wat ook geld voor andere krijgsmacht onderdelen.
Zoals het Lichte Cavalerie Officiers sabel M.1813 zo genoemd naar het manschappen model no.1 M1813 identiek aan het Britse Light Cavalery Sword M.1796, De Officiers uitvoeringen willen nogal eens in maat en detail afwijken en worden ook volop gebruikt door Infanterie en Schutterij Officieren.
Voor het lichte Cavalerie sabel no 2 1813, de Jagers, de Dragonders enz. geld hetzelfde.
Het komt er op neer dat de tijdsgeest en mode bepalend zijn.
Ook wordt vaak vermeld, van model. Gevolg, we zijn afhankelijk van bestaande stukken en van plaatjes. Tot de komst van het Marine sabel M. 1843. Dan wordt het makkelijker.   Van boven naar beneden. 1. Lang 83,5cm. Kling 72cm. Breed 2,5cm. Schede van leer 73,5cm. 2. Lang 92,5cm. Kling 80cm. Breed 2,4cm. Schede van leer 84cm. 3. Lang 90cm. Kling 79cm. Breed 3cm. Pijlhoogte 3,7cm. Schede van leer 83cm. 1. De kleinste. Herkomst collectie Zijderveld Utrecht 2003. Waarschijnlijk een Adelborst degen. Het gevest en de degenbanden zijn verguld. De kling is identiek aan de kling van de Infanterie Officiersdegen M. 1820. Hier met minimale resten van gravering en deels leesbaar J.F.Se(gers Breda.) 2. Een langer exemplaar. Kling met graveringen. Opvallend is de grotere leeuwenkop in vergelijk met no.1,  De plaat hieronder uit 1836 laat duidelijk zien dat een Adelborst dit soort degen/sabel draagt. |
 |
Adelborst 1e klasse 1836 Ridder W.J.C. Huyssen van Kattendijcke
3. Hier is het een echte sabel met brede gebogen kling.
55cm. van de kling geëtst met o.a. onklaar anker en anker bedekt met dolfijn.
P.Knecht Solingen.
Nu zijn er meerdere Peter Knecht uit Solingen en uit verschillende periodes maar ik denk dat het hier gaat over,
P.Knecht Solingen uit Solingen 1798-1852.
Stamboom:
Peter Knecht 1718-1814 X Christine Jurgens.
Peter Wilhelm Knecht 1772-1806 X Caroline Tesche.
Peter Knecht 1798-1852 X in 1825 Julie Schimmelbusch 1804-1881.
1817-18 Scholing bij J.C.Solbrig in Dusseldorp in de wolbehandeling.
1823 Koopt en begint in Solingen een Wapenfabriek.
1824 Agentuur en depot in Parijs.
1830 De Franse juli revolutie in 1830 betekend (tijdelijk) het einde van zijn exporthandel naar Frankrijk, België en Nederland.
Knecht reist veel en heeft overal zakelijke contacten en belangen.
In 1839 wordt zijn klingenproductie als onbeduidend genoemd en van mindere kwaliteit.
1839 Na het overlijden van zijn schoonvader Schimmelbusch verdwijnt de financiële ondersteuning van de Firma Schimmelbusch & Joust.
1839 associatie met N.M. Lesoinne uit Luik. 1850 P.W.Knecht en Zonen geliquideerd, failliet. Overname Peter Knecht & Co. Dat zijn de zonen Peter 1826-1859 en August 1827-1892.
Meer hierover, Deutsche Biographie NDB-Artikel Knecht, Peter. |
De Marinesabel met de bijltjes.
Daar zijn er maar 3 of 4 van bekend en tot nu toe heb ik geen tekst of voorschrift hiervoor gevonden.
Beide sabels zijn 87,5cm. lang met een kling van76cm. De sabel links, ex collectie Liefers, heeft een kling van 2,5cm. breed en heeft een kromming (pijlhoogte) van 6,1cm. De leren schede is 77,5cm. De sabel rechts, ex collectie Ger Hof, heeft een kling van 2cm. breed en een pijlhoogte van 2cm. De ijzeren schede is 77,5cm.
Op de vlakke rug v.d. kling staat J.Speet Zwaardfeger te Amsterdam.
Jacobus Speet is in 1795 geboren in Amsterdam, overleden 1864 Rotterdam. Zijn Vader, Jan Pieter Speet. Zijn Moeder Petronella Coenraadts (Coenraads) een meisje uit de zwaardvegersfamilie Coenraadts.
1825 samen met J.B.Busch op de Haarlemse tentoonstelling.
1827 Jacobus trouwt met Geertruijda Goseman (Gooseman) 1796-1850. Als zijn beroep wordt dan vermeld Zwaardveger.
1851 Jacobus wordt vermeld >Zonder beroep>.
1857 Jacobus wordt vermeld >Winkelbediende Den Haag>. Het kan iets te maken hebben met zijn zoon Jacobus Willem Carel (1831-1891) die bij zijn huwelijk in 1857 met Maria Madelaine Coenraadts ook wordt vermeld als Winkelbediende den Haag.
1863 De hele familie Speet en Coenraadts, totaal 14 personen, gaan vanuit Den Haag in Rotterdam wonen.
Bijzonder om te zien hoe het oog aan de bovenste schedeband en de ring slijtage vertonen.
Marine Vuursteen Handvuurwapens.
Nederlands
Marine vuursteen pistool, eind 18e eeuw. Gesigneerd J.Tomson A Liége.
Met spreidloop (donderbus) . Foto, N.M.M. Nr. 012947. Hier met rechtstaande ijzeren pan en veiligheidshaak.
Dat sreidloop (donderbus) is een uitzondering. Het model (Kolf etc.) reglementair en door diverse makers geleverd.
Lang. 43cm. Loop 26cm. Kaliber 16mm. Hier met gordelhaak. Het moderne franse 1777 slot met schuistaande pan. Het aanbeeld aan de bovenzijde weglopend. Typisch Nederlands?
Het meest opvallend bij deze Marinepistolen is het bolle einde van de kolf (greep) zonder beslag. Dat gaat richting knuppel. Niet zo gek, in een (scheeps) gevecht is het bij een schot wel gedaan en wordt het slaan.
Die 2 A's staan ook in het hout rechtsonder het staartje van de gordelhaak.
Vanaf het einde van de 16e eeuw tot 1795 kenden de Nederlanden meerdere Admiraliteitscollege's die ieder aan het hoofd stonden van een eigen marine. Deze admiraliteiten stonden onder andere in Middelburg, Rotterdam en Enkhuizen. Ook in Amsterdam werd een dergelijk college gevormd en dat nam zittin in het toenmalige Princenhof, de gebouwen die eerder als kloosters in gebruik waren genomen.
Zijn de admiraliteiten opgeheven is die AA verdwenen. Het word MARINE met een datum zoals 1800.
In 1791 brand 's Lands scheepvaartmagazijn Amsterdam compleet af. Ook daarbij zullen wel de nodige wapens (pistolen) verloren zijn gegaan.
Donderbus zakpistool lang 19cm.Gemoderniseert van vuursteen naaar percussie. Het aanbeeld en de pan zijn verdwenen. De veikigheidsschuif hebben ze maar laten zitten al dient hij nergens meer voor.
Met (spring) bajonet die loskomt door de trekkerbeugel naar achteren te schuiven.Koppel vuusteenpistolen. Koper/messing/brons loop. 1770 1790.
Het pistool heeft alle stijlkenmerken van Engels fabrikaat.
Op de lopen ontbreken alle Engelse/Britse keuren,Wel, en duidelijk aanwezig de Amsterdamse keur.
Typisch Brits bladsnijwerk bij de loopstaart.
Donderbus vuursteen pistool Ketland & Co Londen ca. 1780.
Toegeschreven aan Admiraal van Kinsbergen (1735-1819).
.
Ketland & Co.
Op de loop
London.
Meer lezen over dit pistool en zijn herkomst, Google Ketland Kinsbergen.
Al mijn Blogs vinden
Andere blogs. Kopieeer onderstaande https links in Google.
Tomson geweermaker Rotterdam, Luik.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html
Thone Amsterdam.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/amsterdam-geweermakers.html
van Knapen Utrecht fa, Mansvelt.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/van-knapen-geweermakers-in-utrecht.html
Delincee Amsterdam
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermakers-amsterdam.html
Tomson Rotterdam Luik.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html
Erttel Amsterdam.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermaker-erttel-172728-dresden-1794.html
Culemborg geweerfabriek.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2022/05/geweerfabriek-culemborg.html
Ketland Kinsbergen.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2018/09/donderbus-pistool-ketland-admiraal-van.html
Cleerens sabel.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2017/11/generaal-majoor-jbcleerens-en-zijn.html
Orde van de Unie Napoleon Degen
.https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/degen-orde-van-de-unie-lodewijk.html
Geweren Pistolen divers.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/van-gumster-geweren-pistolen-sabels.html
Sabels Degens Staatse leger.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/03/garde-cavalerie-sabel-uit-de-tijd-van.html
Theater Sabel Degens Maskerade.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/02/antieke-wapens-sabel-dolk-degen-zwaard.html
Wapenmakers Knoops Stok Rotterdam.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/10/a.html
Degens.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-wapens-blanke-wapens.html
Klingen met datum Nederland.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-blanke-wapens-in-nederland.html
Hollandse Brigade te Wight 1799-1802.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/09/engelse-of-britse-sabels-in-nederlandse.html
HET ERESABEL VAN KAPER KAPITEIN JARRY Vlissingen uit 1782
https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/08/blog-post.html
Verzameling kinder wapens.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2021/10/degens-en-geweren-voor-kinderen-en.html
Aislabie pistolen zilver.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2020/12/zeldzame-set-antieke-duelleerspistolen.html
Sabel Denemarken Napoleon.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/12/sabel-denemarken-en-noorwegen-1789-1814.html
Marine Sabels Degens Pistolen.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/01/nederlandse-marine-sabels.html
Sabel M.1912 Nederlandse SS.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/08/het-wandelsabel-m1912-als-officiers.html
Nederlands Indie Donderbus Atjeh. Geweer. Padri geweer.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/02/vuursteen-geweer-uit-nederlands-indie.html
Günther Dordrecht. Winkelier in wapens. Sabel.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/politie-sabel-gunther-dordrecht.html
Utrechtse Patriotten 1783-1795 en als Vluchtelingen in Noord Frankrijk.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/patriotten-en-vluchtelingen-1783-1795.html
Fokkenberg Utrecht
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/fokkenberg-uit-utrecht-een-winkelier-in.html
SNAPHAAN GEWEREN UIT MAROKKO JEZAIL, KABYLA, MOUKHALA, AFEDALI.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/jezail-kabyle-moukhala-snaphaan-geweer.html
British sword Pattern 1803. In dienst van Nederland en Oranje. Koning Willem II.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/10/peninsular-war-sword.html
Marechaussee of Gendarmerie Pistool M.1801.
Door David Maritz en L.Droixhe
https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/marechaussee-of-gendarmerie-pistool-m.html
Dutch flintlock pistols. Nederlandse Cavalerie Pistolen rond 1750.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/antique-weapons-nederlandse-antieke.html
Heeft U extra gegevens, opmerkingen etc. hoor ik dat graag van U.
wjmschaatsenberg@hotmail.com
Google, Blog Schaatsenberg
Of voor de andere serie
Google, Blog Schaatsenberg Theater.
Gevonden, gebruik de mogelijkheden op de zwarte balk bovenaan.
Daar zijbalk aangeklikt vindt U meer.
Of met de curser naar de zijkant rechts bovenaan de Blz. voor vertalen of archief.
Vragen? Mail wjmschaatsenberg@hotmail.com Geen enkel probleem ik doe altijd mijn best om antwoord te geven.
Find all my Blogs.Google, Blog Schaatsenberg
Or for the other series Google, Blog Schaatsenberg Theater.
Found, use the options on the black bar at the top.Click on the sidebar there and you will
find more. Or with the cursor to the side at the top right of the page. for translation or
archive.
Vragen? Mail wjmschaatsenberg@hotmail.com Geen enkel probleem ik doe altijd mijn best om antwoord te geven.
