Boek 1 eigen uitgave.

Een Schaatsenberg van Texel naar Utrecht.

Als ik mijzelf met pensioen stuur vind ik na 50 jaar zelfstandig winkelier en ondernemer een nieuwe invulling.

Het wordt een duik in de familiegeschiedenis.

Wil Schaatsenberg november 2023. Contact wjmschaatsenberg@hotmail.com

Texel 1720

En die begint bij onze stamboom waarbij Teunis RuthsZn (1720-1782) de eerst bekende Schaatsenberg op Texel is.

Zijn achterkleinzoon Arie Schaatsenberg (1824-1909) is mijn overgrootvader en zijn dochter Antje 1865-1909) mijn Oma.

Het zijn beroerde tijden en die van Schaatsenberg zijn van de armste categorie. Ook kindersterfte komt in die tijd nog veel voor en daar worden Arie en zijn echtgenote Trijntje Schoenmaker (1830-1906) wel extreem mee geconfronteerd.

In twee maanden tijd overlijden vier van hun kinderen. Oorzaak onbekend. Eerder waren er al twee overleden in 1872 en 1873 kort na hun geboorte.

Vier kinderen overleven. Een zoon Jacob (1851-1888) waarvan de Texelaars met de naam Schaatsenberg afstammen en drie meisjes. Frouwtje (1859-1934) zij trouwt Barhorst. Mijn Oma Antje (1865-1898) en haar zusje Cornelisje (1869-1940). Cornelisje blijft ongehuwd en heeft geen kinderen.

Antje Schaatsenberg.

Antje is ongehuwd als zij mijn Vader baart op 30-11-1891. Twee weken voor de bevalling is zij vanuit Den Helder naar huis gegaan. Gerritslanderdijkje 3 boerderij Molenzoom. Gebouwd 1867. Gesloopt 2019. Haar ouders wonen in of huren/pachten de boerderij van Smit.

Dan wordt er gekoppeld en alsnog getrouwd op 13-4-1893 Texel met de 34 jarige weduwnaar en vader van 3 kinderen 8 en 6 jaar en 3 maanden, Sijbrand Kuiper (1859-1936). Zij gaan wonen in Den Helder Brouwerstraat 16. Daar komen nog een zoontje Arie (10-6-1894 21-12-1894) en Dochter Aaltje (9-1-1898 6-08-1898.) Armoe troef. Sijbrand Kuiper, sjouwerman en Vletterman en roeier bij de reddingsboot heeft weinig keus. Het voorkind Jaap (mijn Vader) gaat naar het weeshuis in Den helder. Achteraf een zegen. Regelmaat, goede scholing, sterk karakter.

Maar wat is er aan vooraf gegaan? Antje is als zoveel Texelse meisjes naar de wal gegaan om een baantje als dienstbode te vinden. Eerst in Den Helder dan nog een paar maanden in Amsterdam en tenslotte in Den Helder bij van Rosendael Winkelier op de Hoofdgracht 54. De zaak heet DE RODE KOUS. Op de bewonerskaart wordt zij daar ingeschreven op 14 maart 1889.

Mijn Opa Jacobus Wilhelmus Josinus Justus (Jacques) van Rosendael. (1849-1908)

Winkelier, schrijver, verzekeringsagent, postzegelverzamelaar en deskundige, Jacques is van alle markten thuis. Hogere middenstand. Antje is hard nodig want het gaat niet zo goed in huize Rosendael. Jacques trouwt in 1885 met Maria Anthonia Petronella Simon (1860-27-9-1890) en er komen 4 kinderen. Zoontje Johannes b.j. 1886 overlijdt binnen 4 maanden. Johannes l.j. 1887-1965 Hij gaat op zeker moment naar zijn grootouders Simon in Alkmaar en wordt daar opvolger in hun steenhouwerij. Dochter Mathilde c.m. 1889-1947 zij overlijdt in een krankzinnigengesticht in België. Dochtertje Maria a.e. 8-6-1890 overlijdt 20-9-1890. Een week na Maria's geboorte overlijdt haar moeder en Jacques echtgenote Maria Simon. Jacques is weduwnaar. Het lijkt er nu op dat Antje Schaatsenberg Jacques daarna getroost heeft.

Met als resultaat de geboorte van mijn Vader. Antje vernoemt hem naar de man die haar bezwangerd heeft maar niet met haar wilde trouwen Jacobus Wilhelmus. Roepnaam Jaap. Tenslotte blijft er standsverschil.

Met de zaak gaat het ook helemaal niet goed. Jacques heeft het zo,n 7 jaar volgehouden maar in september 1891 is het wel zo'n beetje afgelopen. De panden, eigendom van zijn neef Carel a.j. van Rosendael (1836-1909) worden verkocht. De winkel DE ROODE KOUS begonnen door Jacques oom in 1855 wordt gesloten. De goederen zijn opgeslagen in het dans en verkooplokaal van M.P.Polak aan de Kanaal weg t/o de Molenbrug en gaan volledig verloren bij de brand op 11 november 1891.

Maar Jacques is en blijft van alle markten thuis en trouwt zowaar een tweede maal. In 1892 op 30 november, toevallig ook de geboortedag van mijn Vader een jaar eerder. Hier wordt de gelukkige de 27 jarige Wilhelmina Steenman. Jacques is dan 43 jaar. Helaas Wilhelmina Steenman uit Den Helder is ook maar een gewone arbeidersdochter maar heeft wel een stevige Helderse familie. Vijf jonge mannen helpen Jacques over de drempel. Twee maanden later op 23-1-1893 wordt hun zoontje geboren.

Er wordt diverse keren verhuisd, Jacques is beëdigd taxateur en afslager van inboedels. Als hij sterft op 59 jarige leeftijd in 1908 is het adres Kerkgracht 32. Als beroep wordt vermeld, omroeper.

Met Jacques kinderen komt het helemaal goed. Opa en Oma Simon uit Alkmaar vangen hun kleinzoon op. Daar volgt hij zijn Opa op als steenhouwer. In 1932 volgt zijn inschrijving als eigenaar. Zijn halfbroer en halfzusje, de kinderen van Wilhelmina Steenman worden goed opgeleid en komen in het apothekers en Drogistenvak terecht. Dat is een verrassend lijntje naar hun voorouders. Dr. Jacobus van Rosendael 1715-1767 Medicine Doctor. Jacobus Petrus Josephus van Rosendael 1798-1881 Apotheker en Drogist.

Voor het weeshuis in Den Helder (1851-1920). De weesjongens en hun leraar ca. 1898. Direct voor de leraar mijn vader Jaap Schaatsenberg (1891-1967) het kleinste jongetje. Achterop de foto Mej. S.A.Swaab fotografe Kanaalweg 129 Helder. Dit is Sara Swaab 1882 Den helder 1943 Sobibor.

Foto later ingekleurd.

Weeshuis Den Helder. Kerkgracht 1

Weeshuis voor Meisjes en Jongens. Er is plaats voor 50-60 kinderen. In 1898 zijn er 57. In 1899 45 in 1902 36 en in 1908 54. De verzorging is sober maar netjes. Scholing, lagere school en daarna voortgezet in avondonderwijs. Voor de jongens wordt het een vak leren zoals Timmerman. Jaap gaat naar de Burgeravondschool wat later ook wel HBS genoemd wordt. Overdag zal hij ook in de praktijk wel het e.e.a. geleerd hebben. Met zijn handen werken is nooit wat geworden al ontvangt hij op die Burgeravondschool aan het einde van het 2e schooljaar nog wel een stuk gereedschap als blijk van bijzondere tevredenheid over zijn ijver in het afgelopen jaar. Jaap gaat naar klas 3.

Op deze foto, later ingekleurd, zal Jaap Schaatsenberg ongeveer 13 jaar zijn.

Zijn 5 jaar oudere Stiefbroer Jan Kuiper (1886-1959) bezoekt Jaap steeds weer in het weeshuis. Dat contact blijft en ook in de Damstraat in Utrecht komt hij op visite wat meestal enige dagen logeren wordt. Wij, de kinderen van Jaap noemen hem Ome Jan.

Thuis in de Damstraat in Utrecht vertelde Vader dat de leraar vond dat hij dat hij maar onderwijzer moest worden. Zelf vond hij die Mariniers in Den Helder ook wel interessant. Dat is het dus niet geworden, het wordt winkelwerk. Wel blijft er altijd zijn interesse in het reddingswerk waar zijn Stiefvader Sijbrand Kuiper als roeier op de reddingsvlet aan meewerkte.

Jaap gaat naar Winterswijk, Hengelo en Amsterdam.

Jaap, 18 jaar en vier maanden verlaat het weeshuis. Dat is uitzonderlijk want dat mocht pas als je 20 jaar was. De Weesvader had hem dan ook gezegd "Het is goed dat je gaat maar hou er wel rekening mee dat je niet meer kan terugkomen". Jaap is ingeloot met Nr.124 voor de Militaire dienst. Afgekeurd 222 wat staat voor een aanmerkelijke vergroeiingen van het Borstvlies der ribben en de longen. Als beroep heeft hij opgegeven Manufacturier. Hij zal dus wel in een manufacturen winkel gewerkt hebben als volontair of beginnend verkoper. Maar ja, dan als beroep opgeven Manufacturier in plaats van winkelbediende dat is nogal wat. De dienstdoende Officier die met hem spreekt tijdens zijn keuring schrijft op zijn keuringskaart VAGEBOND. Dat kan je uitleggen als Landloper of avonturier maar ik hou het maar op praatjesmaker. Die notitie afgekeurd en Vagebond staat in het Milieregister op de datum 20 oktober 1910. Jaap is dan alweer 7 maanden in Winterswijk. Is hij nog voor de keuring teruggegaan naar Den Helder? Als dat zo is dan heeft hij toch echt een echte baan in Winterswijk als manufacturier.

Winterswijk. Natuurlijk met de trein. Dat wordt een reis van zo'n 7-8uur. Hoe hij aan die baan is gekomen is niet duidelijk. De gesprekken in de winkel? De kerk? Een krantenadvertentie? Een langskomende vertegenwoordiger? In ieder geval kon Jaap zijn ogen en oren goed open houden. Iets wat verder in dit verhaal wel duidelijk wordt. Hij wordt in Winterswijk ingeschreven op 21 maart 1910. Op zich is Jaaps vertrek die richting uit niet zo verwonderlijk. De textielindustrie maakt een enorme groei door.

Hengelo.

Tien maanden later op 11 februari 1911 wordt Jaap ingeschreven in de Gemeente Hengelo. Een nieuwe werkgever de Firma J. Berns en Co Nieuwstraat 5 Hengelo.

Hier het hoge pand op de foto met op de zijgevel MANUFACTUREN GEMAAKTE GOEDEREN BEDDEN EN DEKENS.

Op de grote foto hierboven nauwelijks zichtbaar maar uitvergroot staat hij er echt. Jaap 20 jaar volledig in kostuum, vest en overhemd met opstaande boord (vadermoordenaar) kuif en snor.

Die snor blijft niet lang maar komt later weer terug. Die kuif niet. De mannelijke Schaatsenbergen in Utrecht worden allemaal kaal. Het kostuum met vest en de vadermoordenaar houden het vol tot ver in de jaren 30.

Op deze studio foto hieronder gemaakt door Atelier G.Hubers Nieuwstraat 6 Hengelo staat Jaap er goed gesoigneerd op.

In Hengelo gekomen begin februari 1911 vertrekt hij weer in oktober 1912 naar Amsterdam. Zo'n 21 maanden gewerkt bij Berns en Co komt er weer een nieuwe baan. Jaap wil vooruit.

Jaap 21 jaar in Hengelo.

AMSTERDAM.

1912-1922.

Dat is wel iets heel anders dan Den Helder en Hengelo. Amsterdam een wereldstad.

Daar komt hij te wonen bij J.J.Jacobs Jan Steenstraat 89. Jacobs is ook zijn nieuwe werkgever. Directeur van de NV MANUFACTURENMAGAZIJN DE ZON. Dat Jaap woonde op het huisadres van zijn werkgever is in die tijd niet ongebruikelijk. Inwonend personeel was heel gewoon. Bij de grotere detailhandel zaken (warenhuizen zoals V&D) werd er vaak gezamenlijk boven de winkel gewoond. Het kon natuurlijk ook bij een Hospita zijn. Altijd met kost en inwoning. Na de jaren 50 van de vorige eeuw veranderd dat drastisch. Het wordt losse kamerverhuur.

Het MANUFACTURENMAGAZIJN DE ZON van Jacobs had twee vestigingen. Zijn textiel warenhuis op de Lindengracht 59-63 Amsterdam (tekening rechts) en op de Utrechtsestraat 12.

Weer verhuizen.

Na bijna 2 jaar bij Jacobs vertrekt verhuisd Jaap naar de Laanweg 22 ten huize van Schaeffer waar hij op 10 oktober 1914 wordt ingeschreven. Dat lijkt toch op een flinke stap achteruit. Het is aan de overkant van het IJ waar dan nog nauwelijks enige fatsoenlijke bebouwing is.
Is er iets misgegaan op zijn werk of wilde Jaap gewoon meer vrijheid, we weten het niet.

Hoe dan ook, hij heeft nog wel de tijd gevonden voor een fietstocht (vakantie?) naar Scheveningen. Toch al gauw zo'n 60km.

Met twee vrienden (broers?) in Scheveningen op de foto. Keurig in het pak. Jaap in het midden met strikje. Jassen over het stuur en de pet op. Achter op de fotokaart, Snel Photographie; Oranje Galery No.59 Scheveningen.

Dat met die fiets lijkt tegenwoordig heel gewoon. Nu in Nederland 2023 met zijn 17,5 miljoen inwoners wordt het aantal fietsen geschat op 24 miljoen. Baby's meegerekend bijna 1,5 fiets per inwoner. In 1912 6 miljoen inwoners 650.000 fietsen. Iets meer dan 1:10. De prijs valt ook niet te onderschatten. We zitten dan wel volop in een periode dat de fiets van speeltje van de rijken steeds meer bereikbaar wordt voor de middenklasse en de gewone man maar het blijft een kostbaar ding. Met die foto's is het hetzelfde verhaal. Nog altijd duur. Fietsen gehuurd? Toch had Jaap het er wel voor over en als het mogelijk was zal dat zijn hele leven blijven.

Op 1 juli 1915 wordt het Prinsengracht 124 2 hoog bij Hollander.

Op 22 september 1915 wordt het Kerkstraat 37 in het bovenhuis bij Rachel. Daaronder is de winkel in kruidenierswaren van Jan van der Lugt en zijn echtgenote Catharina Stoelinga.

Op 22 juni 1916 wordt het Ruysdaelkade 97 3 hoog ten huize van ll Suijkerland en die naam wordt heel belangrijk.

Op 11 mei 1917 wordt het Jacob van Lennepstraat 29 bij Luit. Heihof. Jaap verhuisd hier samen met Suijkerland.

Op 8 januari 1918 wordt het Kanaalstraat 190 en dat is een nieuw begin want Jaap scharrelt, is verloofd en gaat trouwen. Ook zijn toekomstige echtgenote wordt dan op dit adres ingeschreven.

Werk.

In 1918 werkt jaap bij Woltering op de Hartenstraat 24. De winkel begonnen in 1889, gesloten 1933. Dan is de belangrijkste vestiging van Woltering op de Nieuwendijk. (1907-1984). Woltering wordt een begrip. In Amsterdam kent iedereen WOLTERING.

Hartenstraat 24. Op deze foto uit 1963 het eerste pand links. Op No. 20 en 18 is dan nog steeds Van Veens Beddenhuis gevestigd. Dat heeft nog grote gevolgen want Jaap heeft zijn ogen en oren goed open en praat.

Voor zichzelf houdt hij de omzet bij op Woltering briefkaarten. Ook heeft hij een notitieboekje waarin hij allerlei nuttige weetjes over het beddenvak opschrijft. Maten van Matrassen, soorten vulling en hoeveel enz. Het zijn signalen van zijn karakter.

Trouwen.

Als Jaap in januari 1918 zijn huis huurt in de Kanaalstraat 190 zijn er trouwplannen. Het wordt Mien Suijkerland (1888-1918). Hun eerste kennismaking zal wel gebeurd zijn als Jaap bij Suijkerland gaat inwonen op de Ruysdaelkade juni 1916. Mien werkt in de verkoop bij Vroom en Dreesman.

Wilhelmina Johanna (Mien) is een van de 12 kinderen van Leonardus Suijkerland (1846-1917) en Catharina van Santen 1846-1912). Melkboer in Leiden Levendaal 29. Van die 12 kinderen overlijden er zeven binnen 1 1/2 jaar. Dan zijn er, Maria Cornelia (1877-1951) trouwt in 1907 Kooloos. Anna Maria (1881-1953) trouwt in Monster 1917 Witkamp. Petronella Johanna (1883-1916). Ongehuwd. In 1913 is zij in Zaandam. Gaat terug naar haar Vader (weduwnaar) naar Leiden. Haar overlijden zal de reden zijn dat Vader Suijkerland Leiden verlaat en (ook) in Amsterdam gaat wonen. Cornelia Gerarda (1886-1936) trouwt Schaatsenberg, Jaaps 2de huwelijk.

Waarschijnlijk de verlovingsfoto. Staan ze er niet prachtig op.

Jaap heeft twee flinke stappen gemaakt. Vanuit de enorme armoe van zijn Texelse achtergrond en ook in Den Helder met zijn stiefvader was het niet veel beter. In het weeshuis heeft hij veel geleerd en de rest zal wel zijn oorzaak hebben in een goed verstand en een sterke wil om vooruit te komen.

In Amsterdam ontstaat een nieuwe familieband en een beter inkomen. Getuigen bij het huwelijk zijn Stiefvader
Sijbrand Kuiper en Zwager Kooloos. Daar wil hij dan ook volop van genieten.

Met verloofde Mien een uitje naar Valkenburg. Beiden dragen hun verlovingsring aan de rechter hand en dat is op de katholieke wijze.

Er wordt getrouwd op 23 mei 1918. Samen op weg naar een zonnige toekomst.

Maar kort daarna slaat het noodlot toe. Mien overlijdt binnen vijf maanden op 19 oktober 1918 aan de Spaanse Griep. Het verhaal gaat dat zij in verwachting was.

Jaap trouwt voor de 2e keer.

Op 4 augustus 1920 met Cornelia Gerarda (Cor) Suijkerland (1886-1936)
de ruim twee en een halfjaar oudere zus van Marie.

Getuigen Stiefvader Sijbrand Kuiper en de echtgenoot van zijn stiefzusje Hillegonda Kuiper, Willem van 't Vlie wat aangeeft dat de contacten met Den Helder steeds zijn onderhouden.

Trouwen als weduwnaar met het zusje van je eerste vrouw, het zal toch anders geweest zijn.

Hoe anders? Ik kan het niet meer vragen. In ieder geval blijft Jaap in zijn maatschappelijke status stappen vooruit zetten.

Het verlies, binnen 5 maanden van zijn eerste vrouw moet er wel flink ingehakt hebben.

Ik denk dat het zichtbaar is op deze foto's. De ogen staan anders en de frivole punten zijn van de snor af.

Opvallend is dat beide echtgenotes ouder zijn dan Jaap. Mien 3 jaar en Cor 5 jaar.

Jacobus Wilhelmus Schaatsenberg 30-11-1891 Texel 26-07-1987 Utrecht.

Mien Suijkerland 12-12-1888 Leiden 19-10-1918 Amsterdam

Cor Suijkerland 04-05-1886 Leiden 27-06-1936 Utrecht.

Utrecht.

Op zijn werk bij Woltering in de Hartenstraat zal Jaap ook gesproken hebben met Jan van Veen. De winkels zitten vlak bij elkaar en Jan van Veen is bezig met het openen van filialen waarvan er een gepland is op de Mariaplaats 2 in Utrecht. Jaap wordt filiaalchef. Er is een arbeidsovereenkomst gesloten en ondertekend op 29 september 1922 en gaat in op 1 januari 1923. In basis verdient hij f. 3720.-- per jaar met vrij wonen en 14 dagen vakantie in juli of augustus. Voor de jaren daarna, beginnend in 1924, ontvangt hij extra een percentage van de omzet.

Van 1923 t/m 1927 wordt er gewerkt en gewoond op de Mariaplaats 2. Achteraf blijkt dat toch niet in het beste winkelgebied te zijn en er wordt verhuisd naar Steenweg 40.

Steenweg 40 omstreeks 1935. van Veens Beddenwinkel. Rechtsonder de dubbele winkel. Daarboven is de indeling v.d.linkerhelft, 1.showroom met in het achterste deel een woonkeuken. 2. woonhuis. 3. De matrassenmakers zolder. Links v.d.winkel de deur naar boven. Om de hoek op het Buurtkerkhof is een garage voor de bestelauto. Jaap werkt in de winkel samen met eerste verkoper van Soest en er is een beddenmaker en een chauffeur. Moeder zorgt voor het huishouden en de kinderen. Zij heeft Hennie van Veen als huishoudelijke hulp.

Er komen 3 kinderen.

Jacobus Wilhelmus (Jaap)15-05-1921 Amsterdam 07-08-2009. Trouwt 15-12-1956 Carolina Antoinette Josephina (Carla)Aernout 1926-

Leonardus Petrus (Leo) 26-05-1923 Utrecht 11-05 2010. Trouwt 02-05-1951 Geertruida A.J. (Trudy) van Leeuwen 1928-2005.

Anna Catharina (Annie) 19-01-1925 Utrecht. 20-06-2012. Ongehuwd.

Rond 1930 is de Steenweg een van de belangrijkste winkelstraten in het centrum van Utrecht. Winkeliers wonen vaak boven de zaak met hun gezin. Het geeft een bijzondere onderlinge band. Voor de kinderen is het een grote speeltuin. Voor Jaap, de gewezen weesjongen uit Den Helder een prachtige plek met status als filiaalchef. Hij sluit zich aan bij de Winkeliersvereniging en wordt collectant in de Dominicuskerk op de Mariaplaats.

Regelmatig heb ik met Jaap, Leo en Annie gesprekken gevoerd over hun verleden. Annie verteld, "Moeder wandelde heel veel en vond dan vooral mooie huizen interessant".

Jaap en Leo vertellen, "Als we achter ons huis naar de buren keken (Steenweg 38 nachtclub Modern) en ze waren vergeten de gordijnen te sluiten keek je zo in de kleedkamers".

Op de foto 1929 wandelt moeder met Jaap, Annie en Leo op het Janskerkhof net voorbij hotel Les Pays Bas.

Het is een heel rijke tijd en van die 14 dagen vakantie per jaar werd ook volop gebruik gemaakt. Meestal werd er een zomerhuis gehuurd. Moeder met de kinderen voor een maand en Vader kwam dan twee weken. De bezorgauto werd ingezet voor het vervoer.

Maar het noodlot slaat weer toe.

Crisis.

Begonnen met de beurskrach eind 1929 in de USA heeft dat ook in Nederland gevolgen.

Op 27 juni 1936 overlijdt echtgenote Cor Suijkerland aan een hersentumor.

Het eerste signaal komt van eerste verkoper van Soest die haar vindt op de vloer van de keuken. Later is zij nog geopereerd in het ziekenhuis. Het heeft geen resultaat. De ontreddering in het gezin op de Steenweg is enorm. Moeder was op 4 mei nog net 50 jaar geworden. Jaap op 15 mei 15 jaar. Leo op 26 mei 13 jaar en Annie op 18 januari 11 jaar. Vader is dan 45 jaar.

Jaap, Leo en Annie doen het dat jaar op school ook niet goed en blijven alle drie zitten.

Het wordt ook Jaaps laatste jaar bij van Veens beddenhuis. Van Veens zoon gaat de zaak doen. Er moet een nieuwe baan en een nieuwe woning gezocht worden.

Die baan is snel gevonden. Het wordt een jaarcontract bij beddenfabrikant WIJZENBEEK (later DWU en UBICA) op de Ganzenmarkt 24-26. Het jaarcontract wordt niet verlengd. Reden, volop waardering voor zijn kunde en werk maar hij is te duur met zijn f.40.-- in de week. Dat was voor Jaap toch al een halvering van inkomen maar goed, er was geen keus en crisistijd. Vergeleken met de werkeloosheidsuitkering van f.15.-- nog heel wat. Een nieuwe woning komt er ook en het is praktisch nieuwbouw, Hopakker 42.

Vader aan het werk bij Wijzenbeek, er moet een huishoudster komen. Vader was veeleisend en gewend aan luxe. Jaap, Leo en Annie wisten ook niet beter. Er komen en gaan binnen 1 jaar 5 huishoudsters en het is op de helft van het jaar 1937 als de 6e Marie Damen een blijvertje wordt.

Marie Damen.1909 Sassenheim 2001 Utrecht.

Dochter van Gerrit Damen (1864-1945) en Johanna (Anna) Morsink (1886-1949).

Een jonge ambitieuze meid die nog niet veel geluk gehad heeft in haar leven. Haar Vader een levensgenieter en scharrelaar, haar moeder strak in de leer en verre van vrolijk. Logisch eigenlijk want zij trouwt met een weduwnaar (1906) met 6 kinderen en Gerrit heeft de grootste moeite om enig inkomen boven tafel te krijgen.

Zo was het niet begonnen. Gerrit is onderdeel van een succesvol en groeiend bollenkwekers imperium van de Familie Damen aan de Loosterweg (Duinlust) Voorhout. Ook nu weer, het is een rijke tijd en Marie heeft nog net de eerste paar jaar meegemaakt.

Zij verteld,"mijn moeder heeft ruzie gemaakt en daarmee de kip met de gouden eieren geslacht".

Het wordt vertrekken en verhuizen en dat gebeurt diverse keren. Marie kan totaal niet met haar Moeder opschieten. Dan wordt zij na de 3e klas van de Mulo naar huis gehaald om mee te werken in de huishouding. Dat zint haar helemaal niet maar zij zegt,"daar heb ik wel leren werken". In 1929 gaat zij werken in de kruidenierswinkel bij haar zus Bep (1907-1998) die in dat jaar trouwt met Adriaan van Niekerk, gevestigd op de hoofdstraat in Sassenheim. Dat is voorbij als van Niekerk in 1934 failliet gaat. Dan wordt het achter de toonbank in de comestibleswinkel van haar halfzus Anna (1893-1942) en haar echtgenoot Jacob Tromp in Bussum. Marie vindt het fantastisch. Het lijkt wel of zij geboren is om achter de toonbank te staan. Helaas, dat gaat voorbij als haar zwager iets teveel interesse krijgt in zijn jonge schoonzusje. Dat wil Marie niet en vertrekt in maart 1936 naar een nieuwe baan, ook weer in het kruideniersvak in Haarlem. Het wordt voor 6 maanden.

Natuurlijk heeft zij tussentijds regelmatig haar ouders in Sassenheim bezocht maar zij voelt dat zij daar bij haar Moeder niet echt welkom is. Na Haarlem wordt het Utrecht. Haar halfzusje Jo (1895-1988), getrouwd met slager Jacob de Ruiter vangt haar op. Er komt ook weer een baan. In de bediening bij het Haagse Koffiehuis op het Vredenburg. Dat duurt maar kort. Marie zegt,"hoe je daar aangesproken en behandeld wordt door de klanten, daar kots ik van".

Reagerend op een advertentie in de krant wordt het huishoudster bij Schaatsenberg op de Hopakker.

Blog vinden.

Al mijn Blogs vinden.

Google, Blog Schaatsenberg

Of voor de andere serie

Google, Blog Schaatsenberg Theater.

Gevonden, gebruik de mogelijkheden op de zwarte balk bovenaan.

Daar zijbalk aangeklikt vindt U meer.

Of met de curser naar de zijkant rechts bovenaan de Blz. voor vertalen of archief.

Vragen? Mail wjmschaatsenberg@hotmail.com Geen enkel probleem ik doe altijd mijn best om antwoord te geven.

Find all my Blogs.Google, Blog Schaatsenberg

Or for the other series Google, Blog Schaatsenberg Theater.

Found, use the options on the black bar at the top.Click on the sidebar there and you will
find more. Or with the cursor to the side at the top right of the page. for translation or 
archive.

Vragen? Mail wjmschaatsenberg@hotmail.com Geen enkel probleem ik doe altijd mijn best om antwoord te geven.

vrijdag 15 december 2023

woensdag 18 oktober 2023